چند ملاحظه درباره میثاق‌نامه جدید حماس

خبرگزاری قدس (قدسنا) «حسین رویوران»*: احمد یوسف از رهبران جنبش حماس در کرانه باختری در مصاحبه ای با شبکه عرب زبان المیادین از میثاق نامه سیاسی جدید حرکت اسلامی فلسطین(حماس) پرده برداشت. این میثاق نامه با تشکیل کشور فلسطینی در سرزمین های اشغالی 1967 به شرط موافقت دیگر گروه های فلسطینی و تحویل ندادن سلاح، موافقت کرده است. در این میثاق نامه همچنین حماس مقاومت در برابر اشغالگر را یک حق مشروع و مقاومت مسلحانه را یک گزینه استراتژیک قلمداد کرده است. در باره این میثاق نامه چند ملاحظه وجود دارد:

-  اینکه اظهارات احمد یوسف تا چه میزان می تواند منعکس کننده دیدگاه حماس باشد، یک سوال جدی است. در انتخابات اخیر حماس آقای یحیی السنوار به عنوان مسئول حماس در غزه انتخاب شد و اسماعیل هنیه نیز به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس، جانشین خالد مشعل شد. اما حماس از اعلام مسئولین حماس در کرانه باختری و امور اسرا و فلسطینیان بیرون از فلسطین(آوارگان) به دلایل امنیتی و سیاسی خود داری  کرده است. از این روی این سوال مطرح است که آقای احمد یوسف از چه مشروعیتی برخوردار است تا میثاق نامه جدید حماس را اعلام کند؟ البته سکوت حماس در برابر این مصاحبه می تواند تائیدی بر آن باشد هرچند صد در صد نمی توان اظهارات احمد یوسف را تائید و یا تکذیب کرد. خصوصا با توجه به سوابقی که از وی در همکاری با خودگردانی مطرح است.

-  موافقت حماس با برپایی دولت فلسطینی در کرانه باختری یک موضوع جدید نیست و این مساله در چارچوب آتش بس طولانی مدت و به رسمیت نشناختن رژیم صهیونیستی از زمان شهید شیخ احمد یاسین با تعبیر "صلح حدیبیه" در این جنبش مطرح بوده است. با تاکید بر اینکه فلسطین از نحر تا بحر از همچنان از اهداف حماس خارج نشده است.

-  تاکید بر این موضع پس از انتخابات اخیر حماس، نشان از عملگرایی است که بر این سازمان حاکم شده است. این در حالی است که انتقال رهبری حماس از خارج به داخل، انتظار تشدید مقاومت را مطرح کرده است! طرح اینگونه ایده های سازشکارانه در زمانی که هیچ نشانه ای از ضرورت طرح این مسائیل دیده نمی شود و برای بازگرداندن فلسطین به اولویت جهان اسلام تلاش گسترده ای شروع شده است با عقلانیت و مصلحت ملت فلسطین سازگاری ندارد.
-  شکی نیست که بازگشت هر بخش از فلسطین و تحقق حاکمیت فلسطینی ها بر آن، یک دستآورد برای فلسطین می تواند به شمار آید به شرط آنکه موجودیت دشمن بر هیچ بخشی از فلسطین تاریخی به رسمیت شناخته نشود. بنابر این داشتن یک راهبرد تدریجی و عملگرایانه با درک این مهم می تواند قابل درک باشد . اعلام مساله برپایی دولت در سرزمین های اشغالی 1967 با تاکید بر مقاومت برای آزاد سازی کل فلسطین، می تواند بدین معنی باشد که آتش بس طولانی مدت مورد نظر حماس یک وضعیت نهایی نبوده بلکه یک گام به سمت آزاد سازی فلسطین محسوب می شود.

-  طرح موضوع دولت فلسطینی در سرزمین های اشغالی 1967 (یعنی 22 درصد از سرزمین فلسطین) همزمان با اجلاس سران اتحادیه عرب و با حضور محمود عباس رهبر جریان سازش فلسطینی که در اردن برگزار شده و اساسا همین موضوع در چارچوب طرح سازش سال 2002 ملک عبدالله عربستان، یک دستور این اجلاس نیز بوده است، این شبهه را پیش می آورد که گویا حماس خود را به نظام های سازشکار عرب نزدیک ساخته و طرح های خیانتکارانه آنها را تا حدی پذیرفته است.

-  تاکید حماس بر اینکه این سازمان یک جنبش ملی، اسلامی و فلسطینی است و از هر گونه دخالت در امور دیگر کشورها امتناع می کند، نشان از تلاش حماس برای فاصله گرفتن از حرکت بین المللی اخوان المسلمین است.چرا که اخوان المسلمین در حال حاضر درگیر بحران است و ممکن است در آینده ای نه چندان دور به درخواست دول مصر و عربستان، از سوی کشورهای غربی به عنوان یک جریان تروریستی اعلام شود. از این روی حماس تلاش دارد از اخوان فاصله گرفته و خود را یک تشکل صرفا فلسطینی معرفی کند.

-  هر چند در این میثاق نامه جدید هیچگونه اشاره ای در باره به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی در هیچ بخشی از فلسطین دیده نمی شود اما این نوع همراهی با جریان سازش عربی خیلی قابل درک نیست به ویژه که سازمان آزادیبخش فلسطین(ساف) نیز در گذشته عقب نشینی های زیادی را در مقابل دشمن صهیونیستی داشته است و البته هیچ نتیجه ای هم جز شهرک سازی بیشتر و تثبیت شرایط اشغال به دست نیاورده است. بنابراین تکرار این تجربه شکست خورده از طرف یک جنبش انقلابی سوال برانگیز است و اینکه آیا این میثاق برای رضایت کشورهای بیرونی مانند ترکیه و قطر است و یا اینکه شاخص هایی وجود دارد که دشمن حاضر به عقب نشینی است و حماس هم در پی خوشه چینی از این فرصت است؟

*کارشناس مسائل منطقه
انتهای پیام/