داعش زاییده حمله آمریکا به عراق و پیش از آن ظلم اسرائیل به مردم فلسطین است

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا) «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (شنبه) در همایش الگوهای نظم منطقه ای در جهان پسا داعش که از سوی انجمن ایرانی مطالعات جهان در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد، طی سخنانی عنوان کرد: شاید بحثی که در این محفل مطرح است نیازمند دو مقدمه است، اول اینکه نظم در آسیای غربی حتما از نظم در جامعه بین المللی مستقل نیست، شرایط بین المللی شرایط ویژه ای است که می توان از آن بعنوان دوران گذار نام برد. 

وی افزود: در دوران گذار، معمولا تحولات عظیمی صورت می گرفته به خاطر سیالیت جانعه بین المللی و دوران گذار کنونی هم از آن مستثنی نیست. آنچه در دوران گذار باعث می شود این تحولات جدیت و گستره وسیعی داشته باشند، سیالیت شرایط است و چون شرایط سیال است، امکان اشتباه محاسبه بسیار بالاست، محاسبه غلط در دورانهای گذار باعث سقوط حکومتها شده است و محاسبه صحیح باعث قدرت یافتن فراتر از ظرفیت ظاهری جغرافیایی و قدرت کشورها شده است و در دوران ما نیز همین وضعیت حاکم است.  

وزیر خارجه در بخشی از سخنانش به اشتباه محاسباتی که صدام، میلوسوویچ و قذافی صورت دادند، اشاره کرد و ادامه داد: در ابتدای دوران گذار به دلیل محاسبات غلط، حکومتهای نسبتا قدرتمندی مثل صدام که توانسته بود خودش را با دهها میلیارد دلاری حمایتی که از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس شده بود و حمایتهای نظامی دیگران، به قدرت بزرگ منطقه تبدیل کند. به خاطر یک اشتباه محاسبه به کجا انجامید.

رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: روزی که صدام برای حمله به کویت انتخاب کرد، با محاسبه بود و روز مرخصی کشورهای غربی بود. صدام فکر می کرد دنیا در مرخصی است و تا دنیا به خودش بیاید، توانسته کویت را ببلعد، سفیر وقت آمریکا در عراق هم در گمراه کردن صدام در اشتباه محاسبه نقش قابل توجهی داشت. ظرف ٦ ساعت شورای امنیت جلسه گذاشت و تمام محاسبات آن چون برپایه مفروضات غلط بود، شاهد نتیجه این اشتباه محاسبه بودیم. 

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: همین اشتباه محاسبه را میلوسوویچ و قذافی هم مرتکب شدند.

ظریف افزود: در شرایط سیال که دوران گذار نمود آن است، محاسبه و بررسی همه زوایای یک واقعیت بسیار مهم است.  

وی به مقدمه دوم اشاره و خاطرنشان کرد: مقدمه دوم این است اتفاق مهمی که در این دوران گذار رخ داده که با دورانهای قبلی متفاوت است این است که ما در یک جهان پساغربی زندگی می کنیم و این بدان معنا نیست که غرب از بین رفته و نابود شده و به زردی نابود خواهد شد. بلکه بدین معناست که برای اولین بار در چندین سده گذشته تحولات مهم بین المللی نه در غرب رقم می خورد و نه الزاما توسط غرب صورت می گیرد.  

وزیر خارجه گفت: اشتباه این است که ریشه همه تحولات را می خواهند در غرب و آمریکا ببینند. در حالی که جهان تغییر ماهوی کرده است و به سمت یک جهان پساغربی حرکت می کند.   

رئیس دستگاه دیپلماسی به بحث پساداعش اشاره کرد و گفت: در حال حاضر شکست سرزمینی داعش رخ داده، ولی نه شکست داعش. باید این دو را از هم تفکیک کنیم. داعش به عنوان مدعی دروغین خلافت اسلامی توانسته بود با اشغال سرزمینهایی در عراق و سوریه، مدعی سرزمین دروغین خلافت شود، که این نابود شده ولی نه تفکر داعش و نه مبانی فکری و مالی داعش و نه ظروفی (منطقه ای و فرامنطقه ای) که داعش را ایجاد کرد، نابود شده است.

وی گفت: یکی از اشتباهات عمده غرب این است که تصور می کند داعش تمام شد و یکی از دلایل اینکه غربی ها لحنشان را این روزها علیه ایران تندتر کرده اند این است که می گویند ایران کاری که در قبال داعش می کرد، را انجام داد و داعش را نابود کرد و چرا باید از این به بعد با ایران با مسامحه برخورد کنیم.  

ظریف افزود: شرایطی که داعش را در منطقه ما ایجاد کرد، کماکان به قوت خود باقی است. اگر قدرت بیشتری نگرفته باشد. مجموعه ای از عوامل دست به دست هم داده که داعش را به وجود آورده است. مهمترین عامل، دخالت خارجی است.

رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: داعش کنونی زاییده حمله آمریکا به عراق است و قبل از آن ظلم بزرگی که بر منطقه ما از طریق رژیم صهیونیستی و سرکوب حقوق مردم فلسطین رفته که یک عقده همیشگی را ایجاد کرده است.    

وزیر خارجه به ناکارآمدی دولتهای منطقه در برخورد با مهمترین نیازهای مردم منطقه که خواست برای احترام است نیز اشاره کرد و ادامه داد: این خواست برای احترام مهمترین عامل نقضش ادامه اشغالگری رژیم صهیونیستی بدون توان هرگونه اقدام برای احقاق حقوق اولیه مردم فلسطین است که متاسفانه کشورهای منطقه این توان را نداشتند و این عاملی است که الان به خاطر سیاستهایی که در منطقه ما برای نزدیکی به رژیم صهیونیستی شکل گرفته، تشدید شده است.

وی به ناکارآمدی دولت -ملت در جهان عرب اشاره و بیان کرد: در غرب از نیاز به وستفالیای جهان عرب سخن می گویند و نشان می دهد جهان عرب نتوانسته ایجاد دولت ملی را به درستی تجربه و خواست و نیاز مردم را برآورده کند و به همین خاطر یک عقده متراکم تاریخی در جهان عرب شکل گرفته که این عقده به شکل حرکت علیه دولتهای عربی خود را نشان می دهد.  

به گزارش فارس، وی ادامه داد:برخی دولتهای منطقه مثل عربستان تلاش کردند نگرانی و سرخوردگی داخلی و مشکلات داخلی را به خارج منحرف کنند، آنها برای منحرف کردن نگرانی های جهان عرب و سرخوردگی جهان عرب به سمت یک دشمن خارجی حالا ایران ، شیعه و ... تلاش می کنند.  

وزیر خارجه گفت: خطری که تفکر داعشی منطقه و جهان را تهدید می کند، خطر بسیار مهمی است.

وی با اشاره به خبر منتشر شده مبنی بر انتقال افراد داعشی از منطقه به بیرون منطقه  و خبر دیروز مبنی بر اینکه هلیکوپترهای آمریکایی زندانیان داعشی را از زندان حصکه فراری دادند، گفت: این اتفاق را در میادین، دیرالزور و شاهد بودیم.نیروهای داعشی به صورت منظم از منطقه خارج شدند. میزانی از نیروهای داعشی که در منطقه بودند نابود نشده اند و ایدئولوژی آنها از بین نرفته و پایه های فکری آنها که از طریق دلارهای نفتی تشویق می شود، از بین نرفته و شبکه های ارتباطی آنها کاملا باقی مانده است.

ظریف به پخش شدن نیروهای داعشی در نقاط مختلف منطقه و جهان اشاره کرد و گفت: تا زمانی عوامل اصلی ایجاد کننده داعش پابرجاست باید توقع داشته باشیم که این خطر هر روز از جای دیگری بروز و ظهور کند. 

وی عنوان کرد: هنوز اینکه چه نظمی در بعد از داعش شکل می گیرد را نمی توان بیان کرد چرا که داعش هنوز یک واقعیت در غرب آسیا و فراتر از غرب آسیا است.

 وزیر خارجه به اوضاع کنونی و حضور داعش در افغانستان اشاره کرد و با بیان اینکه رقابتی بین طالبان و داعش برای بمبگذاری و این رقابتها رنگ و بوی فرقه ای به خود گرفته، پرسید: آیا ما باید نظم جدیدی در منطقه ایجاد کنیم؟ آیا محکوم هستیم که نسخه جدیدی از نسخه قبلی را بازتولید کنیم. خیلی از دوستانی که با نگرش واقع گرایی می نگرند معتقدند نظم جدیدی که در منطقه شکل می گیرد باید براساس یک هژمون و قدرت جدید در منطقه شکل بگیرد و بر این اساس ممکن است نسخه هایی را ارایه دهند.

وی گفت: نظم جدید نتیجه و برآیندی است از اقداماتی که ما در منطقه انجام می دهیم. باید بپذیریم که ما کنشگر هستیم نه موضوع کنش و اینکه ایران یک کنشگر فعال در منطقه است و می تواند تاثیرگذار باشد.  

وزیر خارجه به بازیها در منطقه از جمله حمله صدام و .. اشاره کرد و با بیان اینکه ایران این بازیها را به هم زد، ادامه داد: گروهی در منطقه ما فکر می کنند پول می دهند و فردی را مسلح می کنند و آن می تواند برایشان امنیت ایجاد کند،حالا این می تواند صدام باشد، طالبان، آمریکا یا البغدادی. اینها ناگزیر شده اند به این سمت حرکت کنند، آیا ما باید در این دام بیفتیم و یا به طرح جدید فکر کنیم؟ نیاز است ما طراح باشیم برای امنیت.

ظریف در ادامه گفت: امنیت در شکل آتی باید با گذشته تفاوت ماهوی داشته باشد. آنچه ما بعنوان ایران برای نظم در حال شکل گیری در منطقه بیان می کنیم، اگر بپذیریم هر کنشگری مخصوصا ایران تاثیر دارد. اگر فکر کنیم معادلات دیگری نظم را شکل می دهد، خودمان در آن معادلات بازی می کنیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از اظهاراتش به استراتژی امنیت ملی دولت کنونی آمریکا اشاره کرد و گفت: آمریکا به سمت بازی قدرتهای بزرگ رفته است.   

وی در بخشی از اظهاراتش با اشاره به طرح ایران مبنی بر تشکیل مجمع گفتگوی منطقه ای در خلیج فارس، گفت: در چهار دهه گذشته همه جنگها متاثر از این منطقه بوده است، تصور یک امنیت جدید توسط کنشگر اصلی منطقه یعنی ایران برای پایه ریزی نگرش جدید به امنیت در خلیج فارس میتواند راهگشا باشد.

ظریف گفت: همسایگان اشتباه کار ما در منطقه، مبنای امنیت در منطقه را براساس ائتلاف سازی علیه ایران و حذف گذاشته اند.

وی به هزینه های تسلیحاتی کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله عربستان و امارات اشاره و بیان کرد: اینکه ایران علیرغم اینکه کمترین هزینه تسلیحاتی را در منطقه داشته و نشانگر این است که تصور امنیت باید تغییر کند.

ظریف بر حرکت از سمت امنیت مبتنی بر حذف به سمت امنیت مبتنی بر فراگیری و گفتمان امنیت تاکید کرد و گفت: گفتمان تنها راه برون رفت از معمای امنیتی است که در چندین دهه گذشته گربیان منطقه را گرفته است. باید باور کنیم میتوانیم بعنوان قدرت در منطقه مبانی را ایجاد کنیم که برای فرزندانمان امنیت ایجاد کند.

وی عنوان کرد: ضروررتی ندارد در منطقه ما جنگ نهادینه شود.  

انتهای پیام/م.ش/30