پیوند فتح و حماس، دائمی یا تاکتیکی

خبرگزاری قدس (قدسنا)-«فریده شریفی»*: دو جنبش فتح و حماس پنجشنبه هفته گذشته (20 مهرماه) توافقنامه دولت ملی فلسطین را در قاهره پایتخت مصر امضا کردند و بر عزم  راسخ خود برای پایبندی به این توافق تاکید نمودند چرا که این توافق مقدمه وحدت ملت و عاملی برای تحقق خواسته های ملت فلسطین به ویژه تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف است. هر چند برخی از شخصیت ها و بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای نسبت به به ثمر رسیدن این توافق شک و تردید هایی عنوان نموده اند لیکن بر کسی پوشیده نیست که  توافق آشتی ملی فتح و حماس دستاوردی تاریخی و گامی مهم در جهت پایان دادن به  اختلافات داخلی فلسطین است.

در قوانین بین المللی و حقوق بین الملل  چه به صورت عرفی و چه قراردادی هرگاه توافقی صورت می گیرد و معاهده ای به امضا می رسد تا مرحله اجرای کامل و به بار نشستن بار حقوقی آن زمان زیادی طول می کشد و در این میان
ممکن است بین طرفین اختلاف نظرها، چالش ها و تضادهای زیادی ایجاد شود اما همین عزم و اراده طرفین برای  برداشتن اختلافات و مشکلات فی مابین و رسیدن به وحدت ملی، امری بسیار مهم و تاثیر گذار است. با این حال توجه به مشکلات موجود و ارائه راه حل برای برطرف کردن آنها نیز ضروری به نظر می رسد تا این توافقنامه،  محکم و استوار به بار نشیند و مانند توافقات قبلی سست و شکننده نباشد. از جمله این چالش ها مسئله بوروکراسی و سیستم اداری غزه است که طرفین باید برای آن راهکاری اصولی و ریشه ای جست و جو کنند.
 

دولت توافق ملی باید تمام وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و نهادهای مدنی و سیاسی را از اول دسامبر در دست بگیرد و کمیته‌هایی برای بررسی اوضاع کارمندان و ادغام کارمندان قدیم و جدید و نیز دستگاه‌های امنیتی قدیم و جدید تشکیل دهد. حماس معتقد است، تمام کارمندانی که این جنبش بر سر کار آورده بایددر موسسه‌ها ادغام شوند و به حقوق ومستمری آنها رسیدگی شود. اما مسئولان فتح معتقدند، حل پرونده کارمندان مشروط به حمایت بین‌المللی است. چرا که کشورهای غربی اخیرا به دلیل تاخیر در تحقق روند صلح با رژیم صهیونیستی از حجم کمک های مالی خود به تشکیلات خودگردان فلسطین کم کرده و آن را به نصف رسانده اند.
 

مسئله دیگر پیاده نمودن سیستم امنیتی در نوار غزه است. تا پیش از توافق آشتی ملی دستگاه امنیتی تشکیلات خود گردان فلسطین امنیت کرانه باختری رود اردن را تامین می کرد که البته با همکاری رژیم صهیونیستی این اقدام انجام می شد و همین مسئله موجب شده بود که بسیاری از نمایندگان و مبارزان فلسطینی دستگیر و زندانی شوند. در شرایط کنونی تحمل چنین مسئله ای از سوی حماس ناممکن است چر که بر طبق این توافقنامه جنبش حماس کلیه امور غزه و از جمله مسائل امنیتی این منطقه را به فتح سپرده و محمود عباس، رئیس تشکیلات خود گردان فلسطین نمی تواند مانند قبل  به دستگیری ها و بازداشت های بی رویه مبارزان فلسطینی بپردازد. چالش دیگر چگونگی روند انتخابات دمو کراتیک در منطقه غزه و کرانه باختری است که مسلما مشکلات زیادی را به وجود خواهد آورد. نگرش جنبش های فلسطینی در باره دموکراتیزه شدن نهادهای مدنی و سیاسی و نحوه استقرار سیستم دموکراسی در این منطقه مسلما اختلاف نظرهای زیادی با یکدیگر دارد به خصوص اینکه رژیم صهیونیستی به راحتی اجازه نخواهد داد پایه های حکومت دمو کراسی و آزادی و استقلال در  مناطق فلسطینی مستقر شود و بالاخره مهمترین عامل مسئله سلاح حماس است. 
 

رهبران حماس بارها تاکید کرده اند که سلاح حماس، خط قرمز این جنبش است و موضوعی قابل مذاکره نیست، چرا که سلاح مقاومت منبع قدرت مردم فلسطین به شمار می‌آید . حماس چنین استدلال می کند که دشمن صهیونیستی هیچ زبانی جز زبان سلاح نمی‌شناسد و تا زمانی که خاک فلسطین در‌اشغال اسرائیل است حماس از حق مقاومت عقب‌نشینی نخواهد کرد. این در حالی است که محمود عباس مخالفت خود را با سلاح حماس در قاهره اعلام  و تاکید کرده بود که هرگز سلاحی خارج از دایره قدرت خود را نخواهد پذیرفت و هرگز تجربه حزب الله لبنان را کپی‌برداری نخواهد کرد. در واقع  ترس محمود عباس از تکرار تجربه حزب الله در فلسطین یکی از موضوعاتی است که همیشه باعث اختلاف اساسی  بین فتح و حماس شده  است.
 

در هر صورت تحلیلگران معتقدند با امضای این قرارداد دو رقیب دیرینه، گام های جدی را برای تشکیل دولت آشتی ملی در سرزمین های فلسطینی برداشته اند و دیگر شرایطی برای بازگشت به عقب وجود ندارد و طرفین باید تلاش کنند تا بارقه های امید و آرزو را که در دل فلسطینیان روشن شده  همچنان روشن نگه دارند و به مصائب و رنج هایی که محاصره  ظالمانه 10 ساله  برای آنان به وجود آورده پایان دهند.
 

*روزنامه نگار و نویسنده

انتهای پیام/22/