آمریکا به دنبال خروج تل آویو از انزوای منطقه ای

پس از شدت گرفتن اختلافات رژیم صهیونیستی با کشورهایی چون ترکیه و مصر که از دیرباز در زمره متحدان منطقه ای این رژیم قرار داشته اند، تلاش های واشنگتن برای خروج تل آویو از انزوا شدت گرفته است.  
پس از حمله نظامیان صهیونیست به کشتی کمک رسانی مرمره و کشته شدن 9 تن از اتباع ترک در سال گذشته، بحران به وجود آمده در تعاملات دو طرف تا بدانجا پیش رفت که رد درخواست ترکیه مبنی بر عذر خواهی رسمی مقامات رژیم صهیونیستی، رکود روابط سیاسی و تعلیق قراردادهای نظامی و امنیتی را به دنبال داشته است. این در حالی است که تسخیر سفارت این رژیم در قاهره توسط شهروندان مصری در ماه گذشته، تل آویو را بیش از پیش در موضع ضعف و انزوا قرار داده است. ماه گذشته صهیونیست ها به بهانه تعقیب مبارزان مسلح فلسطینی با نقض تمامیت ارضی مصر و حمله به خاک این کشور، شش تن از نیروهای امنیتی مصری را به قتل رساندند.
آمریکا به عنوان متحد و پشتیبان اصلی تل آویو در شرایط کنونی بخش مهمی از ظرفیت دیپلماسی منطقه خود را به خروج اسراییل از تنگنای کنونی اختصاص داده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه در روز یکشنبه دهم مهرماه 'لئون پانتا' وزیر دفاع آمریکا، با اذعان به انزوای اسراییل در خاورمیانه خواستار بازگشت روابط رژیم صهیونیستی با شرکایی چون مصر و ترکیه به وضعیت سابق شده است. این اظهارات پانتا را می توان در جهت سیاست عمومی واشنگتن نسبت به تعاملات تل آویو با شرکای خاورمیانه ای این رژیم مورد بررسی قرار داد.
پس از اوج گرفتن تنش در روابط رژیم اشغالگر قدس، تنظیم نامه ای از سوی سناتورهای آمریکایی خطاب به اوباما برای فروکاستن ابعاد بحران مذکور، تلاش رییس جمهور و وزیر امورخارجه آمریکا برای برقراری آشتی بین آنکارا و تل آویو در ملاقات با رهبران ترکیه و همچنین رایزنی دیپلماتیک واشنگتن با مسوولان مصری و شورای نظامی حاکم بر مصر را می توان نشانگان خواست اخیر آمریکا مبنی بر بازیابی نقش منطقه ای تل آویو و از سرگیری تعاملات پیشین اسراییلی ها با شرکای منطقه ای رژیم صهیونیستی به شمار آورد.
این در حالی است که خودداری تل آویو از عذرخواهی رسمی نسبت اقداماتی که خشم ترکیه و مصر را برانگیخته به عنوان حداقل کنش ممکن برای تامین رضایت شرکای منطقه ای در رویدادهایی که منجر به کشته شدن اتباع مصری و ترک شده، تلاش های واشنگتن برای اقناع آنکارا و قاهره برای بهبود روابط با تل آویو را تاکنون بی اثر کرده است.

 چرا رژیم صهیونیستی حاضر به عذرخواهی نیست؟ ...
در شرایط کنونی که هیات حاکمه رژیم صهیونیستی از درون با مشکلات ناشی از درخواست های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهروندان خود دست به گریبان است و هزینه های ناشی از طرح خواسته رییس دولت خودگردان فلسطین مبنی تشکیل دولت مستقل فلسطینی در جامعه جهانی تا حد قابل توجهی منجر به فرسایش توان دیپلماتیک تل آویو در برهه کنونی شده، تنش های به وجود آمده بین صهیونیست ها و شرکای منطقه ای جز فروبردن بیش از پیش تل آویو در انزوای منطقه ای نتیجه ای در بر نداشته است.
به گمان بسیاری از کارشناسان در تحلیل علت خودداری صهیونیست ها از عذرخواهی رسمی به واسطه کشتار شهروندان ترک و مصری، مبنای ایدئولوژیک تشکیل رژیم اشغالگر قدس با ادعای نظامی مقدس و برآمده از آرمان های یهودیت را می توان از اصلی ترین علل نوع کنش گری تل آویو به شمار آورد. از این رو تمامی اقدامات رهبران صهیونیست در سطح منطقه ای و بین المللی از کشتار فلسطینیان گرفته تا اقدام به تجاوزگری و حمایت از تروریسم دولتی با هدف حفظ موجودیت و تثبیت جایگاه رژیم صهیونیست توجیه پذیر تلقی می شود.
التزام تل آویو به پاسخگویی نسبت به اقداماتی چون کشتار شهروندان ترک به واسطه ایجاد نوعی مسوولیت حقوقی بین المللی برای تل آویو به هیج وجه خوشایند نبوده و در سال های اخیر صهیونیست ها هرگز خود را در برابر مجامع سیاسی و حقوقی بین المللی و نیز افکار عمومی جامعه جهانی پاسخگو ندانسته اند. در مقابل، صهیونیست ها با تکیه بر حمایت های همه جانبه آمریکا و برخی کشورهای اروپایی از زمان تشکیل رژیم اشغال گر قدس، پشتیبانی بی قید و شرط غرب را همواره به رخ رقیبان و حتی شریکان منطقه ای خود کشیده اند.
رژیم صهیونیستی عذرخواهی از کشوری چون ترکیه را به مفهوم سر فرود آوردن در مقابل آنکارا و پذیرفتن انتقادهایی می داند که با آن روبرو است. هرچند عذرخواهی مورد نظر ترکیه فرصت بازنگری و تغییر سیاست ها و در پی آن بازسازی روابط با شرکای منطقه ای را به تل آویو خواهد داد اما این مساله برای صهیونیست ها بسیار دشوار است. عذرخواهی رهبران صهیونیست ها از اقدامات این رژیم مهمترین نشانه تصمیم اسراییل برای تغییر خواهد بود که در برهه زمانی کنونی و با توجه به ویژگی انعطاف ناپذیری رویکردهای خارجی تل آویو به هیچ روی مورد پذیرش صهیونیست ها نخواهد بود. حمایت سیاسی مقامات ترکیه از مبارزات گروه های فلسطینی و انتقادهای شدید رهبران اسلامگرای آنکارا از اقدامات صهیونیست ها در سرکوب فلسطینی ها موضوعی است که حساسیت اسراییلی ها نسبت به تن دادن به خواست های ترکیه را افزایش داده است.
در برابر خواست ترک ها برای عذرخواهی رسمی اسراییل، 'آویگدور لیبرمن' وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی، با تهدید آنکارا به انجام واکنش متقابل، چندی پیش اعلام کرد که از اقدامات موثری چون همکاری با لابی های ارامنه برای اعمال فشار بر آنکارا استفاده خواهد کرد و تمام تلاش خود را برای تصویب قطعنامه ای علیه ترکیه در کنگره آمریکا به کار خواهد بست. در چارچوب تلاش برای ترمیم تعاملات راهبردی پیشین و اعمال فشار بر آنکارا، افزایش روابط و حمایت از گروه های معارض ترکیه همچون حزب کارگران کردستان-پ. ک. ک- از جمله دیگر حربه های اسراییل است که قالب حربه های سلبی در بازگرداندن آب رفته به جوی، از نظر رهبران رژیم صهیونیستی دور نخواهد ماند.

آمریکا و تلاش برای خروج اسراییل از تنگنای منطقه ای
همزمان با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و امضای پیمان صلح 'کمپ دیوید'، مصر جایگزین ایران در سیاست محورهای پیرامون اسراییل شد و ایجاد محورهای روابط گسترده سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و حتی و فرهنگی- اجتماعی با دو کشور بزرگ و تاثیرگذار خاورمیانه یعنی مصر و ترکیه در دستور کار راهبردی مقامات رژیم صهیونیستی قرار گرفت.
در طول سال های اخیر تل آویو به روابط راهبردی با آنکارا و قاهره در رویارویی با دشمنان و رقبای منطقه ای اتکا داشته و این مساله به نوعی موجب کاسته شدن از هزینه های فراوان پشتیبانی مستقیم آمریکا از اسراییل در منطقه بوده است. در این پیوند رویکردهای رژیم مصر نسبت به مذاکرات صلح اعراب و اسراییل به ویژه در دوران 'حسنی مبارک' به عنوان یکی از ارکان حفظ برتری سیاسی تل آویو در تعامل با کشورهای عربی و گروه های فلسطینی بوده است.
روابط گسترده نظامی و امنیتی با ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو، همواره به عنوان یکی از ستون های اتکای امنیتی تل آویو مطرح بوده و دو کشور در تامین نیازهای اقتصادی و فنی یکدیگر در سال های گذشته به مرز همگرایی متقابل نزدیک شده اند.
در شرایطی که تحولات اخیر خاورمیانه و قیام های مردمی موسوم به بهار عربی وضعیت اسراییل در منطقه و روند های سیاسی و امنیتی آینده را به شکلی پیچیده و کمتر پیش بینی پذیر سوق می دهد، تنزل روابط گسترده سیاسی بین تل آویو و آنکارا تا حد کاردار دوم سفارت، تعلیق بسیاری از قراردادهای پیشین، و موضع گیری های شدید و گاه و بیگاه رهبران ترکیه به ویژه اردوغان علیه اسراییل به موازات تعطیلی سفارت رژیم صهیونیستی در قاهره برای آمریکا در بر دارنده مفهومی جز افزایش چالش های سیاسی- امنیتی برای تل آویو در شرایط کنونی منطقه نبوده و از این رو در هفته های اخیر همزمان با افزایش دردسرهای دیپلماتیک ناشی از طرح رییس تشکیلات خودگردان برای تشکیل دولت مستقل فلسطینی، بخش مهمی از توان دیپلماتیک واشنگتن صرف بهبود روابط اسراییل با شرکای منطقه ای این رژیم شده است.
در چارچوب کنش ها و رویکردهای اخیر آمریکا، به گمان برخی ناظران اجرای طرح سپر دفاع موشکی در خاک ترکیه از سوی آمریکا و کشورهای متحد واشنگتن در سازمان ناتو در وضعیت کنونی به مفهوم توجه دادن آنکارا به مسوولیت های ترکیه در قبال دفاع از مناطقی همچون سرزمین های اشغالی در برابر تهدیدی مانند جمهوری اسلامی ایران است.
اجرایی شدن طرح سپر دفاع موشکی هرچند سیاست موسوم به 'تنش صفر با همسایگان' ترکیه را به شدت خدشه دار خواهد ساخت، اما برای آمریکا به مفهوم بازگرداندن ترکیه به محور 'آمریکا-اروپا-اسراییل'، خواست آنکارا برای ترمیم روابط با تل آویو و بازگشت به دوران طلایی روابط ترک ها و صهیونیست ها خواهد بود.
علاوه بر آنچه گفته شد نزدیک شدن رهبران کنونی کاخ سفید به دوران انتخابات ریاست جمهوری و لزوم کسب حمایت نهادها و گروه های نفوذ صهیونیستی در انتخابات مذکور دلیلی دیگر بر افزایش تحرکات دستگاه سیاست خارجی آمریکا برای خارج ساختن اسراییل از تنگنا و انزوای کنونی در منطقه است.
نفوذ غیر قابل انکار لابی های صهیونیستی در کنگره آمریکا و توان مالی و تبلیغاتی بنگاه های سیاسی- اقتصادی صهیونیستی چون 'آیپک' در روندهای سیاسی ایالات متحده بی تردید اوباما و دوستان دموکراتش را به کسب رضایت حداکثری صهیونیست ها و به دنبال آن حمایت از نقش و جایگاه اسراییل در منطقه وا داشته است.
در چارچوب تغییرات به وجود آمده در سیاست خارجی ترکیه و اولویت یافتن توجه به خاورمیانه و مسائل آن، تلاش ترک ها برای کنترل و دستیابی به جایگاه رهبری جریانات سیاسی منتقد رژیم صهیونیستی و حامی فلسطینی ها، به نظر نمی رسد آنکارا از خواسته های خود در برابر صهیونیست ها کوتاه بیاید. همچنین افزایش چشمگیر احساسات ضد صهیونیستی طی انقلاب مصر از ابتدا تاکنون، جایی برای بازگشت روابط تل آویو-قاهره به دوران قبل باقی نمی گذارد. در چنین شرایطی تلاش های آمریکا برای اتصال حلقه های زنجیر حمایت منطقه ای از اسراییل و برقراری آشتی بین رژیم صهیونیستی و شرکای پیشین نتیجه خاصی در بر نخواهد داشت.

منبع :خبرگزاری جمهوری اسلامی