حماس؛ مقاومت تا تحقق آرمانهای فلسطین

مهدی شکیبایی

جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) چهاردهم دسامبر 1987 به دنبال شهادت 6 کارگر فلسطینی در نتیجه برخورد عامدانه یک کامیون صهیونیستی با کامیون متوقف شده حامل کارگران فلسطینی در گذرگاه «ایریز» واقع در شمال نوار غزه، اعلام موجودیت کرد و عامل این جنایت در برابر چشمان نظامیان اسرائیلی مستقر در این گذرگاه گریخت، بدون آنکه شناسایی و به سزای اعمالش رسیده شود.

به دنبال این فاجعه اسفبار که جرقه های انتفاضه نخست فلسطینیان نیز محسوب می شود، گروهی از فلسطینیان که از مدتها پیش با حضور در مساجد نوار غزه زمزمه مقابله با جنایتهای صهیونیستی علیه ملت فلسطین را سرمی دادند، موجودیت جنبش اسلامگرای «حماس» را اعلام کردند.

بدین ترتیب، همزمان با آغاز انتفاضه نخست مردم فلسطین، جنبش حماس که بعدها از سوی اسرائیل و متحدان غربی اش به سازمان تروریستی خشونت گرا ملقب شد، در درون سرزمینهای اشغالی فلسطین پا به عرصه رویارویی با دشمن اشغالگر صهیونیستی گذاشت.

حماس از بدو تأسیس در سال 1987 میلادی تمرکز ویژه ای بر اقدامهای گسترده اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی داشته است تا جایی که خبرگزاری چینی «شین هوا» با تجلیل از روند روبه رشد این جنبش در همه عرصه های سیاسی، اجتماعی و نظامی در تحلیل روند حرکتی این جنبش اسلامی پس از گذشت 22 سال از اعلام موجودیتش می نویسد: «هیچ کس انتظار نداشت جنبش مقاومت اسلامی یا حماس که 22 سال پیش پایه گذاری شد از یک جنبش اسلامگرای رادیکال - که در فهرست سازمانهای تروریستی جهان قرار داشت- به یکی از جنبشهای مردمی جهانی تبدیل شود.»درخصوص حرکت صعودی جنبش حماس در عرصه تحولات فلسطین تحلیلگران و ناظران سیاسی بسیار گفته اند که البته به باور نگارنده هنوز حق مطلب درباره این جنبش مردمی ادا نشده است. اما نکته ظریفی که این روزها نسبت به شرح آن قلم بسیاری از نویسندگان داخلی و خارجی خواسته یا ناخواسته غفلت می ورزد نوع حمایت جهان اسلام اعم از شیعی و سنی از این نمونه اسلامگرای مقاومت علیه اشغالگری است.

جنبشهای حماس و جهاد اسلامی فلسطین از چند ویژگی مشترک برخوردارند. این ویژگی مشترک مربوط به عقبه فکری هریک از این دو جنبش عمده و تأثیر گذار فلسطینی است که یکی ریشه در جنبش اخوان المسلمین مصر و دومی ریشه در جماعت جهاد اسلامی مصر دارد. نقطه اشتراک بعدی آنها در این است که هر دو از احزاب مادر خود به دلایل ایدئولوژیکی منشعب شده و در جستجوی ترکیب جدیدی از ایدئولوژی برای پاسخ به نیازهای روز جامعه فلسطینی بودند. اما عمده ترین ویژگی مشترک این دو را باید الگوپذیری آنها از انقلاب اسلامی ایران به رهبری حضرت امام خمینی(ره) در مقابله با رژیم صهیونیستی دانست، همان ویژگی مهمی که پس از 31 سال از عمر انقلاب ایران و 21 سال از رحلت آن امام همام همچنان این دو جنبش فلسطینی را حول محور ایران اسلامی نگه داشته است.

ویژگی استعمار ستیزی حضرت امام(ره) به عنوان راهبرد اصلی انقلاب اسلامی ایران اینک به رغم مرگ رهبر معنوی حماس شیخ احمد یاسین از زبان جانشین او خالد مشعل فریاد زده می شود. آنجا که روز گذشته وی در دیدار با دکتر محمود احمدی نژاد گفت: «حماس، مقاومت و ملت فلسطین تا کسب پیروزی نهایی و تحقق آرمان فلسطینی به مبارزه با استکبار جهانی ادامه خواهد داد». این ویژگی مهم هراندازه که توسط مقامهای ارشد این دو جنبش فلسطینی در مناسبتهای مختلف برآن تأکید و افتخارمی شود، به همان اندازه موجبات خشم سران برخی کشورهای عربی و غربی را نیز فراهم می کند. از این روست که سفر مقامهای نهضت مقاومت فلسطین به تهران و روابط گرم طرفین با وجود گذشت 30 سال از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان با حساسیت زیادی از سوی رسانه های منطقه ای و بین المللی پیگیری می شود.