کار ناتمام رایس چیست؟

قاسم غفوری*

کاندو لیزا رایس وزیر خارجه آمریکا امروز برای چندمین بار وارد سرزمین های اشغالی فلسطین شد تا به زعم خود گامی دیگر برای برقراری صلح  ودر حقیقت اجبار تشکیلات خودگردان به قبول طرح اسراییلی تشکیل دولت فلسطینی در تقریبا 50درصد مساحت کرانه باختری بردارد . این سفر در حالی صورت می گیرد که رایزنی های مکرر مقامات‌امریکا با مقام های رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان تا کنون به نتیجه مثبتی نرسیده است بویژه اینکه اولمرت و ابومازن جایگاه مطلوبی در افکار عمومی خود ندارند.
آمریکایی‌ها در حالی پایان ریاست جمهوری بوش را سپری می‌کنند که همچنان به نتایج اجلاس آناپولیس به عنوان برگ برنده ای در انتخابات آینده برای جمهوریخواهان چشم امید دوخته اند. نتایجی که می گوید به هرنحو ممکن طرح تشکیل دولت فلسطینی هرچند نیم بند تا پیش از پایان ریاست جمهوری بوش باید از زبان ابومازن رییس تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام گردد.
از این روست که تحولات فلسطین این روزها به اولویت‌ کاری واشنگتن بدل شده است. هفدهمین سفر رایس به منطقه خاورمیانه از زمان تصدی پست وزیری خارجه توسط وی نشان می‌دهد که کاخ سفید برای جلوگیری از سونامی سیاسی در رژیم صهیونیستی، حفظ قدرت ابومازن در برابر مقاومت، استمرار مذاکرات سازش میان صهیونیستها و فلسطینیان برای به اصطلاح صلح خاورمیانه، اجرای طرح‌های نظامی نظیر استقرار سیستم راداری در تل آویو و... به شدت فعال شده است. نکته مهم آنکه اولمرت در روزهای گذشته از نقش رایس بر اجرای توافقنامه ای با ابومازن سخن رانده است که بر اساس آن اصولی چون حق بازگشت آوارگان فلسطینی و بازپس دهی اراضی اشغالی بویژه قدس نادیده گرفته شده است. رایس با سفر به سرزمین های اشغالی تلاش می کند تا با  بررسی وضعیت درونی رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان طرفین را به سمت اجرای اهداف آمریکا در منطقه سوق دهد .جالب توجه آنکه رایس در سفرهای خود بعضا به انتقاد از توسعه طلبی صهیونیست ها در کرانه باختری می پردازد در حالی که سخنی در قبال جنایات این رژیم در قدس به زبان نمی آورد. لذا سفر کنونی وی را می توان استمرار حمایت واشنگتن از توسعه طلبی صهیونیست ها در قدس دانست . در همین حال بررسی پرونده سوریه(بویژه پس از سفر اسد به روسیه و بهبود روابط بیروت و دمشق) ایران و لبنان، از دیگر محورهای سفر رایس است . در این میان تحولات گرجستان و چگونگی مقابله با اقدامات تلافی جویانه روسیه از محورهای مذاکرات رایس با سران تل‌آویو خواهد بود. به هرتقدیر سفر رایس را می توان تحرکی جدید با هدف مقابله با تغییر موازنه قوا در منطقه و اعلام حمایت از توسعه طلبی های صهیونیست ها دانست هرچند که در مواردی برای حفظ ظاهر انتقادهایی از برخی تحرکات تل‌آویو اعلام می دارد. آنچه مسلم است سیاسیون آمریکا  از یک سو برای انتخابات به آراو کمک لابی صهیونیستی نیازدارند و از دیگر سو صرف نظر از ماهیت رییس جمهوری که در آینده برای آمریکا انتخاب می شود (جمهوریخواه یا دمکرات) حفظ موازنه قوای موجود در خاورمیانه موضوعی است که بی نهایت برای سیاست های آینده آمریکا در خاورمیانه مهم تلقی می شود. لذا رایس و سایر مقامات کاخ سفید محور سفرهای خود به خاورمیانه را تلاش برای جلوگیری از تغییر ناخواسته موازنه قوا به نفع کشورهای منطقه قرار می دهند. از این روست که جلب حمایت آرای یهودیان نقطه مشترک فعالیت های انتخاباتی در آمریکا محسوب می شود. 

*کارشناس مسایل خاورمیانه