جیش الإسلام؛ القاعدة نوار غزه!؟جیش الإسلام، بارزترین و بزرگترین گروه سلفی در عرصة فلسطین...

مقدمه
تفکر سلفی از سالها قبل از تسلط جنبش حماس بر نوار غزه وجود داشته است، اما بعد از پیروزی این جنبش در انتخابات سال 2006 و تسلط بر نوار غزه، بسیاری از گروههای سلفی ظهور پیدا کردند. رژیم صهیونیستی از وجود این گروهها به عنوان ابزاری جهت تبلیغات علیه منطقة نوار غزه به عنوان مأمن تروریستها استفاده می‌کند. طی چند ماه گذشته نیز موشکهایی از سوی مناطق اطراف نوار غزه به ویژه صحرای سینا به مناطق صهیونیستی خالی از سکنه پرتاب شده است که رژیم صهیونیستی این مسأله را متوجه جنبش حماس به عنوان مسوول نوار غزه دانسته است، درحالیکه این رژیم به خوبی آگاه است که برخی از گروههای سلفی به ویژه جیش الإسلام در پشت پردة پرتاب چنین موشکهایی هستند.
جیش الإسلام، بارزترین و بزرگترین گروه سلفی در عرصة فلسطین به ویژه نوار غزه محسوب می‌شود. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان به دلیل افراط گرایی که در جیش الإسلام مشاهده می‌شود، این گروه، شاخه سازمان القاعده در سرزمینهای فلسطینی نیز به شمار می رود. این گزارش قصد دارد تفکرات، ساختار و روابط این گروه سلفی را بررسی کند.
1- جیش الإسلام چگونه و توسط چه کسانی تأسیس شد؟
2- تفکرات جیش الإسلام تا چه حد با تفکرات القاعده قرابت دارد؟
3- رابطة جیش الإسلام با جنبش حماس و دیگر گروههای فلسطینی چگونه است؟

الف) جیش الإسلام؛ بزرگترین گروه سلفی در فلسطین
1- روند تأسیس: سازمان جیش الإسلام به عنوان بزرگترین گروه سلفی در فلسطین را «ممتاز دغمش» با نام مستعار «أبومحمد الأنصاری» تأسیس کرده است. ممتاز دغمش، فعالیت نظامی خود را در سازمان «أمن الوقایی» با درجه گروهبان یکمی در زمان ریاست محمد دحلان آغاز کرد. دغمش در گروهی به نام «گروه مرگ» از گروههای تابعة سازمان «أمن الوقائی» کار می‌کرد اما چندی بعد به دلیل آشنایی با «ذکریا دغمش» از فرماندهان تیپ های ناصر صلاح الدین (شاخه نظامی کمیته‌های مقاومت مردمی)، از این سازمان استعفا داد و یکی از فرماندهان مخفی تیپ‌های ناصر صلاح الدین شد. نام دغمش با شرکت وی در عملیات ترور سرلشکر موسی عرفات (رئیس اسبق «الأمن الوقائی» تشکیلات خودگردان) بر سر زبانها افتاد؛ عملیاتی که علاوه بر او، برخی دیگر از هم پیمانان وی به عنوان اعضای سابق «أمن الوقائی» شرکت داشتند.(1)
ممتاز دغمش هنگامی که در تیپهای ناصر صلاح الدین بود با «خطاب المقدسی» از رهبران کمیته‌های مقاومت مردمی آشنا شد. المقدسی بسیاری از دروس دینی را گذرانده بود و دیگران وی را به عنوان یک مفتی می شناختند.
نظرات دینی المقدسی بر روی ممتاز نیز تأثیر گذاشت در نتیجه اختلافات ممتاز با کمیته‌های مقاومت مردمی ایجاد شد و افزایش یافت. ممتاز از کمیته‌های مقاومت جدا شد و به همراه خطاب المقدسی، سازمان «جیش الإسلام» را تأسیس کرد. علاوه بر المقدسی، «معتز محمد جمعه دغمش» (أبوالمجد المقدسی) برادر ممتاز نیز در تشکیل این سازمان، نقش محوری داشت. این دو نفر تأثیر بسزایی در تعیین چارچوب و همچنین شناساندن جیش الإسلام به عنوان یک گروه سلفی جهادی داشتند. معتز نیز به مانند برادرش ممتاز در تیپهای ناصر صلاح الدین فعالیت می‌کرد. او متهم به قتل شخصیت‌های فلسطینی از جمله سرلشکر موسی عرفات، سرلشکر جاد التایه و 4 تن از همراهان وی است. خطاب المقدسی اگرچه به عنوان سخنگوی جیش الإسلام مطرح است، با توجه به تأثیرش در این سازمان، به عنوان مرد شمارة دو سازمان نیز محسوب می‌شود. برخی از نزدیکان وی می گویند که المقدسی به عنوان مفتی سازمان جیش الإسلام، محرم اسرار ممتاز دغمش و بسیاری از اعضای جیش الإسلام است.(2)
جیش الإسلام، نتیجة اندیشه‌های مقاومتی ممتاز دغمش و اندیشه‌های دینی خطاب المقدسی است؛ لذا تفکر سلفی جهادی در غزه بیشتر تحت لوای این سازمان قرار می‌گیرد.
2- اندیشه‌ها و اهداف: جیش الإسلام یک گروه سلفی- اسلامی است که طبق برخی اخبار ایدئولوژی خود را از سازمان القاعده گرفته است. هدف جیش الإسلام «آزادی فلسطین و برپایی دولت اسلامی از طریق جهاد علیه یهودیان و مسیحیان» است. جیش الإسلام از گروههای سلفی است که امتداد راه القاعده در اراضی فلسطینی محسوب می‌شود. برخی سایتهای اینترنتی وابسته به این گروه عبارتند از: «صدی الجهاد للإعلام» و «الجبهه الإعلامیه الإسلامیه العالمیه».(3) این سازمان از طریق این سایتها، به صورت مداوم به شیعه و تفکر شیعی حمله می‌کند. در همین راستا یکی از کارهای جیش الإسلام در نوار غزه، توزیع کتابهایی است که اهالی نوار غزه را به دشمنی هر چه بیشتر با شیعیان به ویژه دولت ایران و جنبش حزب الله لبنان تشویق و تحریک می‌کند.
رژیم صهیونیستی و جنبش فتح، گروههای سلفی نوار غزه را متهم به ارتباط و پیروی از سازمان القاعده می‌کنند. برخی از رهبران جیش الإسلام اعتراف کرده اند که سازمانشان در آغاز برای مبارزه با مفاسد موجود در جامعه ایجاد شد اما متأسفانه برخی از طرفها، از آن برای اجرای مقاصد و منافع شخصی سوء استفاده کردند و به همین دلیل، روش جیش الإسلام، روش اسلامی نمی‌باشد و اندیشه‌های القاعده بر آن حکم فرما شده است. این رهبران، ارتباط خود را با القاعده رد می‌کنند اما وجود القاعده را در فلسطین قبول دارند. به عنوان مثال «أبومحمد المقدسی»، ارتباط این گروه را با القاعده به شدت نفی کرده اما وجود القاعده را در نوار غزه، کرانة باختری و اراضی 48 تأیید می‌کند.(4) اگرچه وی در مصاحبه‌ای دیگر اعلام کرد که جیش الإسلام از نظر فکری با سازمان القاعده هماهنگی دارد.(5)
3- رهبران و اعضاء: بنیان جیش الإسلام از یکی از عشایر بزرگ نوار غزه به نام «دغمش» تشکیل می‌شود. اعضای آن، با لباس‌هایی شبیه لباس‌های مردم پاکستان و ریش‌های بلند از دیگر افراد متمایز می‌شوند و برخی دیگر از اعضای آن نیز ملبّس به یونیفرم‌های نظامی هستند. جیش الإسلام، قویترین و بزرگترین گروه سلفی در بین گروههای سلفی نوار غزه است. این گروه از یک چارچوب امنیتی خاص بهره مند است زیرا قبیلة دغمش در محله «الصبره» در منطقة «الدغامشه» حضور دارد که یک منطقة ویژه در نوار غزه محسوب می‌شود. حامیان این گروه از چند صد نفر تجاوز نمی‌کند که بیشتر آنان جوانان کم سن و سال می‌باشند؛ با این وجود جیش الإسلام به صورت جدی به دنبال گسترش فعالیتهای خود و جذب نیروی بیشتر در فلسطین است.
دولتهای عربی حاشیة خلیج فارس مأخذ و منبع تفکرات و اندیشه‌های جیش الإسلام محسوب می‌شوند و ممتاز دغمش، رهبر این سازمان است. گفته می‌شود که ممتاز دغمش، ارتباط بسیار خوبی با محمد جمعه أبوشباب أبوالساجد از رهبران سلفی جهادی فلسطین دارد که دولت سابق مصر او را به برنامه ریزی یک عملیات انتحاری در صحرای سینا متهم کرده بود.(6)
به نظر برخی از کارشناسان، ممتاز دغمش با توجه به جایگاه و همچنین حامیان زیادی که دارد می‌تواند به عنوان نفر اول سازمان القاعده در فلسطین مطرح باشد. دیگر اعضای مهم و تأثیرگذار جیش الإسلام، خطاب المقدسی و معتز دغمش می‌باشند. نام خطاب المقدسی با عملیات اسارت گلعاد شالیت بر سر زبانها افتاد. نام اصلی وی أحمد مظلوم است که دروس دینی را در پاکستان گذرانده است. گفته می‌شود که وی بیش از 40 درس دینی را نزد اسامه بن لادن خوانده است و پس از طی این دروس به نوار غزه بازگشت. خطاب در نوار غزه به عنوان حافظ قرآن و فردی روحانی که مسلط به علوم دینی است شناخته می‌شود. وی در مساجد نوار غزه به عنوان یک مبلغ دینی، به تبلیغ سلفی‌گری و جریان سلفی می‌پردازد. با تأسیس جیش الإسلام، المقدسی با تغییر فعالیت تبلیغی به فعالیت جهادی، سخنگوی این سازمان شد. حماس در پی ربودن «آلن جانستون» روزنامه‌نگار انگلیسی، المقدسی را بازداشت کرد چراکه او را خطری برای امنیت شهروندان فلسطینی و مخل آسایش اجتماعی می‌دانست. در پی ربوده شدن 10 تن از عناصر حماس توسط جیش الإسلام، حماس در چارچوب توافقنامه‌ای و در قبال آزادی جانستون، المقدسی را آزاد کرد.(7)
معتز دغمش در سال 2008 توسط جنگنده های صهیونیستی به همراه تعدادی از رهبران این سازمان در نوار غزه کشته شد. وی به عنوان فردی مؤثر در ساختار جیش الإسلام، مدتی را در افغانستان زندگی کرد و هنگامی که به نوار غزه بازگشت، توانست بسیاری از جوانان متدین فلسطینی و همچنین برخی از افرادی را که از سوی دولت مصر تحت پیگرد بودند، برای فعالیت در سازمان جیش الإسلام جذب کند.
در یک برهة زمانی، اختلاف کوتاهی میان اعضای جیش الإسلام به وجود آمد که البته زیاد دوام نیافت. برخی از عناصر طرفدار معتز قصد داشتند تا در همان اوایل فعالیت، خودشان را به عنوان گروه «قاعده جهاد فی أرض الرباط» معرفی و معتز را نیز به عنوان رهبر خود اعلام کنند، اما تجاوز و تعرض آنان به اماکن مسیحی و دیگر فعالیتهای افراط گرایانه، راه را بر چنین هدفی بست و در این مسیر ناکام ماندند.(8)
4- توانایی نظامی: جیش الإسلام در 25 ژوئن 2006 با شرکت در عملیات «وهم المتبدد» (رویاهای بر باد رفته) به همراه گردانهای قسام و تیپهای ناصر صلاح الدین مشهور شد. در همین عملیات بود که گلعاد شالیت به اسارت درآمد. جیش الإسلام به مانند دیگر گروههای مقاومت همچون حماس و جهاد اسلامی از توانایی نظامی بالایی در زمینة تسلیحات و نیروی انسانی برخوردار نیست اما از اثرگذاری بالایی برخوردار است.  
جیش الإسلام در برخی موارد برای اقدام علیه رژیم صهیونیستی، به جمع آوری اطلاعات از اهداف و پایگاههای این رژیم می پردازد. جیش الإسلام درصدد است توانمندی نظامی خود را در نوار غزه افزایش دهد بنابراین با دیگر گروههای سلفی جهادی فاصلة زیادی دارد. جیش الإسلام به دلیل محدودیت عناصرش، ساختار نظامی خاصی همچون گردانهای قسام ندارد و آنچه که از این سازمان در عرصة تشکیلات نظامی دیده شده، فقط گروههای کوچک 5 و یا 6 نفر بوده است که از سلاحهای سبکی همچون کلاشینکف و آر.پی.جی برخوردارند.

ب) پراکندگی جیش الإسلام در کرانه باختری، نوار غزه و صحرای سینا
مأمن اکثر گروههای سلفی در فلسطین، منطقة کرانة باختری است اما جیش الإسلام از معدود گروههایی است که توانسته است در نوار غزه نیز حضوری پر رنگ داشته باشد. البته فعالیت جیش الإسلام، محدود به نوار غزه نیست بلکه در کرانة باختری نیز فعالیت دارد اما نحوة فعالیت آن در کرانة باختری با نوار غزه متفاوت است و بیشتر به فعالیتهای تبلیغی می پردازد. وجود جیش الإسلام و دیگر گروههای سلفی در کرانة باختری، دو دلیل عمده دارد:
- کنار گذاشتن مقاومت و روی آوردن به مذاکرات سازش از سوی تشکیلات خودگردان و همچنین وجود پرونده‌های متعدد فساد در دستگاههای آن
- تنگ کردن عرصه بر جنبش‌های اسلامی همچون حماس و جهاد اسلامی و کم کردن نفوذ آنان در کرانة باختری از سوی دستگاههای امنیتی تشکیلات خودگردان با حمایت از گروههای سلفی به ویژه جیش الإسلام تا به عنوان رقیبی برای جنبش‌های مذکور باشند.
همچنین باید توجه داشت که به دلیل هم مرز بودن کرانة باختری با اردن -که پناهگاه سلفی ها در منطقة شامات است- جیش الإسلام علاوه بر سهولت در رفت و آمد به اردن و ارتباط با سلفی های این کشور، از یک فضای امنیتی وسیعی نیز برخوردار است. 
جیش الإسلام از چارچوب قبیله‌ای خود خارج شده و در نوار غزه و مناطق اطراف مرزهای آن گسترش پیدا کرده است. حضور جیش الإسلام در صحرای سینا موجب شده است تا صهیونیست‌ها همواره جنبش حماس را متهم کنند که با فراهم کردن زمینه برای فعالیت گروههای سلفی،                   حتی به صورت مشترک با این گروهها در صحرای سینا فعالیت می‌کنند. به همین منظور،               رژیم صهیونیستی با هدف بین‌المللی کردن این مسأله، سعی دارد تا بهانه‌ای برای حمله به صحرای سینا پیدا کند.
در 20 می سال 2012 سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرد که ایالات متحده، جیش الإسلام را در لیست سازمانهای تروریستی قرار داده است.(9) ایالات متحده معتقد است که عناصری از جیش الإسلام، اقدام به پرتاب موشک از صحرای سینا به سوی اراضی صهیونیستی می‌کنند. همچنین جیش الإسلام در جنگ 22 روزه، عملیاتهایی را علیه رژیم صهیونیستی اجرا کرد که اکثر این عملیاتها از صحرای سینا انجام می شد.

ج) جیش الإسلام و حماس: از تعامل تا تعارض
جیش الإسلام در عملیات «وهم المتبدد» نوعی همپیمانی ضمنی با جنبش حماس داشت در صورتی که این هم پیمانی در میان برخی از اعضای حماس پذیرفته نمی‌شد. البته برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که جیش الإسلام بعدها سهم خود در اسارت گلعاد شالیت را با 5 میلیون دلار معامله کرد.(10)
رابطة بین جیش الإسلام و حماس در پی تسلط حماس بر نوار غزه، تیره و تار شد. این مسأله بعد از اقدام جیش الإسلام به ربودن آلن جانستون وخیم‌تر شد. جنبش حماس، این اقدام را جزیی از هرج و مرج‌های امنیتی با هدف متزلزل کردن اوضاع نوار غزه برشمرد که در حقیقت از سوی جریان‌هایی در داخل جنبش فتح صورت می گیرد؛ اما جیش الإسلام به شدت، این ادعای حماس را رد کرد. جیش الإسلام مدعی بود که ربودن آلن جانستون با هدف آزادی برخی از زندانیان در زندانهای آمریکاست. اما برخی از رهبران جیش الإسلام، دلیل ربودن جانستون را عدم تعهد حماس به پرداخت کامل مبلغ مورد نظر در عملیات «وهم المتبدد» به این سازمان عنوان می‌کنند. حماس نیز با پرداخت این مبلغ توانست جانستون را آزاد کند.
از سوی دیگر، از زمانی که حماس بر نوار غزه مسلط شد، اوضاع را بر جیش الإسلام بسیار تنگ کرد. با وقوع سلسله تجاوزاتی از جمله هدف قرار دادن برخی از مردم غزه به ویژه مسیحیان، حماس، جیش الإسلام را مسوول کامل این تجاوزات دانست، لذا درگیری‌های مسلحانه میان دو طرف شدت گرفت. اگرچه جیش الإسلام این گونه تجاوزات در نوار غزه را نفی کرد اما حماس، تعدادی از عناصر این سازمان را بازداشت کرد. همچنین با تشکیل دولت حماس در نوار غزه، گروههای سلفی به دنبال سهم خواهی در دولت حماس بودند. خبرگزاری‌ها و مطبوعات حماس نیز، جیش الإسلام را به قاچاق مواد مخدر، راهزنی، مزدوری و جاسوسی و حتی از افراد وابسته به محمد دحلان (رئیس پیشین دستگاه أمن الوقائی تشکیلات خودگردان در نوار غزه) متهم و ممتاز دغمش را به عنوان بزرگترین اوباش غزه معرفی می‌کردند.(11) واضح است که حماس درصدد پاک‌سازی هر گونه گروه مسلحانه مانند جیش الإسلام بود چه این گروه سلفی باشد و یا از گروههای وابسته به جنبش فتح. برخی منابع فلسطینی نیز معتقدند که حماس از عناصر و اعضای ضعیفتر جیش الإسلام در حوادث قبل و بعد از تسلطش بر نوار غزه استفاده می‌کرد اما بعد از مدتی، تیپ‌های ناصر صلاح الدین (شاخة نظامی کمیته‌های مقاومت مردمی) که به طرفداری از حماس برخاسته بود، از طرف این جنبش، شاخة اجرایی عملیات علیه جیش الإسلام شد تا این سازمان را از عرصة نوار غزه حذف کند.(12)
بخش بزرگی از عناصر جیش الإسلام در نوار غزه، اعضای سابق جنبش حماس می‌باشند که انتقادات شدیدی به مواضع و تفکرات جنبش حماس دارند. برخی از این افراد، در اعتراض به شرکت حماس در انتخابات سال 2006، اجرا نکردن دین اسلام و پذیرش آتش‌بس با رژیم صهیوینستی از این جنبش جدا شدند. جیش الإسلام معتقد است که جنبش حماس، یک سازمان لائیک است که دین خداوند (اسلام) را در نوار غزه اجرا نمی‌کند.
جیش الإسلام پس از تسلط حماس بر نوار غزه، از مواضع خود دست برنداشت و اهتمامی برای بازگشت به سوی حماس نشان نداد. «مروان ابوراس» از رهبران جنبش حماس می‌گوید: «جیش الإسلام در آغاز، دارای یک چارچوب قبیله‌ای بود که در بسیاری از مواقع نیز با جنبش حماس همکاری و هماهنگی داشت و هیچ گونه مشکلی در روابط بین دو طرف پیدا نمی‌شد اما کم کم افراط گرایی در تفکرات دینی و روابطشان با مردم ظهور پیدا کرد. حماس تلاش کرد تا این مسأله را به بهترین وجه حل کند و جیش الإسلام را از چنین تفکراتی دور نگه دارد اما جیش الإسلام در این امر جدّی نبود.»(13) چندی بعد، جیش الإسلام با وضعیت محدودی که در نوار غزه داشت، تلاش کرد تا با نفی هر گونه ارتباط با تجاوزات انجام شده در غزه، خود را به عنوان یک سازمان تأثیرگذار معرفی کند. لذا بعد از آگوست 2008 تصمیم گرفت تا مشکلاتش را با حماس حل و فصل کند و به همین منظور، کمیته مشترکی را جهت حل اختلافات ایجاد کرد. البته در سال 2007، در پی ربوده شدن 10 تن از عناصر حماس توسط جیش الإسلام، حماس در چارچوب توافقنامه‌ای و در قبال آزادی جانستون، المقدسی را آزاد کرد و در ضمن، حق جیش الإسلام در حمل سلاح را به رسمیت شناخت. بعد از این توافقنامه، حماس با این بهانه که جیش الإسلام یک سازمان مقاومتی است قبول کرد تا سلاحش را حفظ کند. در حالی که قبل از آن، جیش الإسلام را یک سازمان غیر مقاومتی می‌دانست که از سلاحش برای آدم ربایی و کشت و کشتار استفاده می‌کند.
حماس و جیش الإسلام، ظاهراً به این نتیجه رسیده‌اند که مقابله را کنار گذاشته و در بسیاری از موارد با یکدیگر تعامل کنند اما در باطن، حماس به دنبال حذف کامل جیش الإسلام و جیش الإسلام به دنبال مفری جهت اجرای اهداف خود از طریق ضعف تدریجی حماس و یا نابودی کامل دولت حماس در نوار غزه است. حماس هنوز هم از بابت نفوذ جیش الإسلام نگران است و ترس از آن دارد که این گروه در آینده، چالش بزرگی را برای حماس ایجاد کند. 
د) رابطه جیش الإسلام با دیگر گروههای فلسطینی
برخی از رهبران جنبش فتح در اوایل ظهور جیش الإسلام، این گروه سلفی را زاییدة جنبش حماس و ابزار این جنبش برای اجرای عملیاتهایی می دانستند که از عهدة آن خارج بود. اما باید توجه داشت که جیش الإسلام با جنبش فتح و تشکیلات خودگردان ارتباط داشته و دارد و حتی این ارتباطات به قبل از تسلط حماس بر نوار غزه بر می گردد. زیرا ممتاز دغمش، رهبر جیش الإسلام و برخی دیگر از اعضای این سازمان از اعضای سابق دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان بوده‌اند. هم‌چنین، به دلیل تعارض اندیشه‌های سلفی جیش الإسلام با ایدئولوژی إخوانی حماس، فضای ارتباطی جنبش فتح با گروههای سلفی بیشتر بوده است. روابط کنونی جیش الإسلام با تشکیلات خودگردان بر اساس برخی گزارشها بدین شکل است که گروههای سلفی در کرانة باختری تحت نظر «گروه دایتون» و دستگاههای امنیتی تشکیلات خودگردان هستند.(14) دولت سلام فیاض با هدف کاهش نفوذ حماس و جهاد اسلامی در کرانة باختری و با آگاهی از اینکه گروههای سلفی می‌توانند تهدیدی برای تشکیلات خودگردان محسوب شوند، فضای امنیتی، سیاسی و اقتصادی مناسبی را برای پیشرفت جیش الإسلام و دیگر گروههای سلفی ایجاد می‌کند. اما از آنجا که ممکن است همین گروههای سلفی برای تشکیلات خودگردان مشکل ساز شوند، تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارند و حتی گاهی اوقات برای تبلیغات هم که شده است، به اتهام ارتباط با القاعده، با همکاری رژیم صهیونیستی اقدام به دستگیری برخی از اعضای این گروهها می‌کند. 
رابطة جیش الإسلام با گروههای مقاومتی- اسلامی در نوار غزه همچون جهاد اسلامی و کمیته‌های مقاومت مردمی صمیمانه نیست. جیش الإسلام، جهاد اسلامی را به انتشار تفکر شیعی در نوار غزه و ارتباط با شیعیان به ویژه ایران و حزب الله لبنان متهم می‌کند. رابطة جیش الإسلام با کمیته‌های مقاومت مردمی نیز در سطح مطلوبی نیست، زیرا رهبران و اکثر اعضای جیش الإسلام، پیش از تأسیس این گروه سلفی، در کمیته‌های مقاومت مردمی و تیپ های ناصر صلاح الدین (شاخة نظامی آن) فعالیت می‌کردند که به دلیل بروز اختلافات فکری، از این جنبش مقاومت جدا شدند.

نتیجه گیری
«جیش الإسلام» بزرگترین گروه سلفی در فلسطین به شمار می‌رود که تفکراتش منطبق بر ایدئولوژی سازمان القاعده است. با توجه به فعالیت جیش الإسلام در منطقة نوار غزه -که تحت تسلط حماس است- و همچنین اختلافات دو تفکر سلفی و إخوانی، حماس در اوایل تأسیس جیش الإسلام، از طریق مذاکره در راستای اصلاح فکری آن اقدام کرد اما به نتیجه ای نرسید. حماس که از اهداف این گروه و ارتباطش با القاعده آگاه است، مقابله با این گروه افراطی را در برنامة خود قرار داد تا از به چالش کشیده شدن حکومتش توسط چنین گروههایی و از خدشه دار شدن جنبش و دولتش در نوار غزه جلوگیری نماید.
اگرچه جیش الإسلام با جنبش حماس درباره شرکت این جنبش در انتخابات و تشکیل دولت مخالف است اما گاهی اوقات نیز پشتیبان جنبش حماس در نوار غزه محسوب شده و می‌شود. قبل از تسلط حماس بر نوار غزه، جیش الإسلام در عملیات اسارت گیلاد شالیت، با جنبش حماس همکاری کرد و بعد از تسلط حماس بر نوار غزه نیز، در مسألة آتش بس با رژیم صهیونیستی به نوعی مقاومت (که حماس نمایندة آن در نوار غزه است) را از مظان بسیاری از اتهامات دور نگه داشت. در سالهای اخیر که حماس بر سر آتش بس ضمنی با رژیم صهیونیستی به سرپرستی مصر توافق کرده است، نمی تواند به برخی از حملات صهیونیست‌ها در برخی از مواقع با توجه به شرایط موجود، پاسخ دهد. بنابراین تحرکات گروههای سلفی مانند پرتاب موشک به سوی اهداف صهیونیستی، عاملی کمکی برای حماس خواهد بود.

پی نوشت ها:
1- http://www.defeatist-diary.com/index.asp?p=lang_new513&period=5/8/ 2009-2/11/2009
2- http://www.alqudscenter.org/arabic/pages.php?local_type=124&local_ details= 3&id1= 32&menu_id=-1
3- http://aljahad.com/vb/showthread.php?t=414
4- http://www.alqudscenter.org/arabic/pages.php?local_type=124&local_ details= 3&id1=32& menu_id=-1
5- http://www.aljond.com/vb/showthread.php?t=14048&daysprune=-1
6- http://www.alqudscenter.org/arabic/pages.php?local_type=124&local_ details= 3&id1=32&menu_id=-1
7- www.gpss.ps/documents/634754943481508892.pdf
8-  http://www.alqudscenter.org/arabic/pages.php?local_type=124&local_ details= 3&id1=32&menu_id=-1
9- www.gpss.ps/documents/634754943481508892.pdf
10- http://www.alqudscenter.org/arabic/pages.php?local_type=124&local_ details= 3&id1= 32&menu_id=-1
11- Ibid
12- Ibid
13- http://www.shurrab.ps/rapita/showthread.php?t=8860
14-http://www.factjo.com/pages/artdetails.aspx?id=1608

نویسنده: محمّد زارعی

منبع: موسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی- علمی ندا

تمام:حُر14