جامعه شناسی اسرائیل (10)- حزب های سیاه و ماکی

چهارم . حزب سیاه
"سیاه" حزب چپ جدید اسرائیل را شکل می دهد که به دنبال جنگ 1967 توسط تعدادی از اعضای مپام که مخالف همکاری این حزب با بلوک معروف به "دایان – اشکول - بگین" بودند ، بنیان گذارده می شود . تاکید اصلی سیاه بر فقدان ابتکار صلح در سیاست اسرائیل است و با وجود  اینکه خود را مارکسیست انقلابی می خواند پیوستگی خود را با صهیونیسم اعلام کرد و آشکارا اظهار می دارد : مبارزه ما برای دگرگونی سیمای جامعه اسرائیل و تثبیت سیاست صلح آمیز ، در هر اوضاع و احوالی باید بر پایه تقویت اصولی و مستمر دولت اسرائیل و مبتنی بر اصول صهیونیسم باشد و هرگونه غفلتی از این اصول منجر به انحراف سیاه از اهداف از پیش تعیین شده می گردد.
با توجه به قطعنامه های صادر شده از سوی این حزب می توان سیاست و خط مشی کلی حزب سیاه را در این جمله خلاصه کرد : سیاه خواهان صلح بدون الحاق سرزمینهای عربی ، شناسایی حق مردم فلسطین در تعیین سرنوشت خود و مذاکره بی قید و شرط با اعراب و فلسطینیها می باشد .
پنجم . حزب ماکی
ماکی یک حزب کمونیست ضد صهیونیستی است که در سال 1933 در فلسطین پا به عرصه وجود  گذاشت . این حزب به خاطر جبهه گیری در مقابل صهیونیسم ، عملا نتوانست چندان در میان یهودیان برای خود جایگاهی بیابد و حتی در زمانهای بحرانهای اقتصادی به خاطر موضع گیری های رادیکالی  نسبت به اعراب ، از جذب نیروهای عربی نیز عاجز بوده است و در سال 1943 متعاقب موضع گیری دو گانه اعراب و یهودیان نسبت به عملکرد حزب در جنگ دوم ، ماکی به دو شاخه عربی و یهودی تقسیم می شود و از این پس فصل تازه ای در فعالیتهای خود آغاز می کند . همزمان با تاسیس دولت اسرائیل ، این حزب با هدف احیای مجدد گروههای کمونیستی عربی و یهودی ، به فعالیت های خود شدت می بخشد و به طور فعال در عرصه انتخاباتی حاضر می شود . در دوره کوتاهی از 1949 تا 1955 ، تعداد کرسی های این حزب در پارلمان اسرائیل از چهار کرسی به هفت کرسی می رسد ؛ رشدی که اگر چه قابل توجه است ، اما ادامه ندارد ، چرا که انشعابات درونی موقعیت سیاسی ماکی را تضعیف کرده و تعداد کرسیهایش را کاهش می دهد . از اینرو حزب به منظور جلب نظر اعراب ، موضع ضد صهیونیستی خود را تقویت می کند و به صورت یک حزب عربی در می آید و بدین ترتیب در زمان خود به عنوان تنها حزبی که اعراب در سطوح مختلف آن ، از عضویت ساده تا رهبری ، حضور داشتند ، مشهور می شود .
بنابر آمار موجود ، اکثر اعضای این حزب را اعراب تشکیل می دهند و در میان یهودیان نیز بیشتر مهاجران تازه وارد – و نه مهاجران قدیمی و زاده اسرائیل – بدان گرایش داشته اند . در کنار همه اینها هستند افرادی که به طمع شعارهای فریبنده حزب مبنی بر بهبود وضعیت اسکان ، تغذیه و اشتغال ، به آن پیوسته اند . مجموع این ملاحظات ما را به این نتیجه می رساند که طبقه پایین جامعه اسرائیل تشکیل دهنده بدنه اصلی این حزب هستند . ماکی در سیاست خارجی و داخلی از سنت قدیمی کمونیستی پیروی می کند . لذا همراهی و همگامی با شوروی (سابق) را در سر لوحه اصول خود قرار داده و نسبت به تفسیر مارکسیستی ارائه شده از سوی (کمینترن) وفادار می باشد .

برگرفته از کتاب جامعه شناسی اسرائیل
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاور میانه
 

a