ایران و حلقه پایانی سناریوی سلطه آمریکا در قاره آسیا
قاره آسیا این روزها شاهد صف بندی های بین المللی - منطقه ای گسترده ای است و به نظر می رسد ایستگاه پایانی سناریوی سلطه آمریکا در نهایت در سرزمین وسیع قاره آسیا باشد.
* معلومات در این باره چه می گوید:
تحولات میدانی جاری در قاره آسیا به نکات زیر اشاره دارد:
- راهبرد آمریکا در شرق: کره شمالی براساس مستندات به یک کشور هسته ای تبدیل شده است. این امربه اخلال در موازنه استراتژی آمریکا منجر شده است. آمریکایی که از ائتلاف سئول - توکیو - تایوان حمایت می کند. این ائتلاف قرار بود مانع بازدارنده ای در برابر کره هسته ای شود و همچنین از طریق سلطه بر شمال دریای پاسیفیک بر چین اعمال فشار نماید.
- راهبرد آمریکا در منطقه جنوبی و شرقی: آمریکا همچنان از نفوذ بالایی در مناطق گلوگاهی نگران کننده از لحاظ استراتژیک سود می برد. لیکن به رغم آن شایان ذکراست که نفوذ نظامی آمریکا در دریای جنوبی چین روز به روز به دلیل نفوذ فزاینده نظامی چین در این منطقه تضعیف می شود.
- راهبرد آمریکا در جنوب: آمریکا موفق شده است پس از ائتلاف با هند به کار شورشیان سریلانکا پایان دهد. این اقدام زمینه را برای تاسیس پایگاه نظامی دریایی واشنگتن - دهلی نو در جزیره سریلانکا فراهم خواهد کرد. از سوی دیگر این پایگاه می تواند حلقه وصلی با سایر پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه باشد. اما در سایر مناطق شبه قاره هند درگیرها به شرح زیر ادامه دارد:
- نزاع هندی – چینی در خصوص بوتان و نپال
- نزاع داخلی پاکستانی – پاکستانی
- نزاع آمریکایی – افغانستانی
تمامی این نزاع ها در چارچوب یک توصیف عمومی قرار دارد و آن اینکه همه این نزاع ها دارای ریشه های عمیقی است. بنابراین دشوار خواهد بود که در هریک از این درگیریها یک طرف خاص به یک نتیجه قطعی برسد. مشکلی که ایالات متحده آمریکا با ان مواجه است در بقای طولانی مدت نیروهای این کشور در مناطق یاد شده است امری که موجب شده کارشناسان نظامی اینگونه ارزیابی کنند که آمریکا در باتلاق نزاع ها گیر خواهد افتاد.
- راهبرد آمریکا در شمال: نفوذ آمریکا در آسیای مرکزی به پایین ترین حد خود رسیده است. اطلاعات درزیافته اشاره دارد به اینکه دولت اوباما در حال حاضر برای خلق " فرصت دوم" تلاش می کند تا موقعیت روابط واشنگتن با کشورهای اسیای مرکزی را بهبود بخشد. براساس این اطلاعات واشنگتن هم اینک وارد یک نبرد دیپلماتیک علیه روسیه و ایران با هدف سیطره بر ترکمنستان شده است.
- راهبرد آمریکادر غرب: این راهبرد شامل سه منطقه است .منطقه اول خلیج فارس است که واشنگتن توانسته یک برتری متمرکز در ان بوجود آورد. منطقه دوم عراق است که واشنگتن تا به امروز قادر به دستیابی به یک برتری نسبی برای نیروهای خود حتی به رغم ایجاد پایگاههای نظامی زیاد در آن نشده است. منطقه سوم نیز شامل قفقاز است. آمریکا در حال حاضر جایگاه خود را در این منطقه به سبب نتایج جنگ گرجستان- روسیه و مواضع استقلال طلبانه آنکارا در روابطش با آمریکا از دست داده است.
کارشناسان امور استراتژیک معتقدند خروج آمریکا از کشورهای آسیای میانه و مشخصا فقدان دو پایگاه نظامی اندیجان و میناس برای این کشور موجب اخلال در سناریوی برتری " ژئو – استراتژی" شده است که واشنگتن سعی در تحقق ان داشت. در حال حاضر واشنگتن تلاش دارد با دامن زدن به جنگ در صحنه پاکستان و افغانستان و مدیریت نزاع در این دو، مناطق ما بین سریلانکا، هند، پاکستان و افغانستان را در چارچوب قوام "جغرافیای سیاسی واحد" به تصرف درآورد و سپس باردیگر تلاش ها جهت گسترش نفوذ خود به سمت دولت های پنجگانه آسیای میانه را آغاز نماید. نفوذی که به سبب فروپاشی سیستم انقلاب های رنگین کاهش یافته بود. انقلاب هایی که پیش از این واشنگتن شعله هایش را برافروخته بود.
" فرصت دوم" ی که اوباما در صدد تحقق آن است از درصد ضمانت تحقق بالایی نیز برخوردار نیست زیرا اگرچه گفته می شود جنگ داخلی سریلانکا در نهایت به نفع محور واشنگتن – دهلی نو خاتمه یافت اما گزارش های موثقی حکایت از آن دارد که اصطحکاک شدید بین قومیت سنهالی (حمایت شده از سوی آمریکا و هند) و قومیت تامیل (حمایت شده از سوی چین) همچنان وجود دارد و چه بسا در آینده نزدیک همچون آتش زیر خاکستر خشونت بار تر از گذشته شعله ور شود.
علاوه برآن نزاع در صحنه پاکستان – هند به سمتی که مد نظر واشنگتن باشد حرکت نمی کند زیرا سیطره نیروهای پاکستانی بر منطقه سوات بی شک منجر به نابودی جنبش طالبان پاکستان نخواهد شد بلکه باعث انتقال دشمنی طالبان به سایر ولایات پاکستان می شود. به گونه ای که پیش بینی می شود درگیری های خونینی در مناطق شمالی و جنوبی وزیرستان و همچنین سایر قبال از جمله پیشاور روی دهد. اطلاعات درزیافته می گوید قدرت های بزرگ آسیا چون هند، چین و روسیه هریک در حال حاضر در تلاشند تا روابط خود را با سایر کشورهای این قاره بهبود بخشند تا به این ترتیب هریک برای خود حیات خلوتی خلق نماید.
مسکو اینک سرگرم گسترش نفوذ خود به سمت کشورهای آسیای میانه است. چین هم در صدد گسترش نفوذ خود به سمت کشورهای جنوب شرق آسیا است. اما هندوستان می کوشد دایره نفوذ خود را بر مناطق جزیره های اقیانوس هند، نپال و بوتان بگستراند. اما سیطره بر مابقی شبه قاره هند بسته به سرنوشت پرونده هسته ای ایران و پرونده حضور نیروهای آمریکایی در پاکستان و افغانستان است.
گردآوری : مهدی شکیبائی