جدول برنامه های سفر اوباما به خاورمیانه و اروپا
گزارش اختصاصی خبرگزاری قدس از دلایل و پشت پرده های سفر خاورمیانه ای - اروپایی رییس جمهور آمریکا
کاخ سفید از زبان سخنگوی رسمی خود اعلام کرد که باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا به مصر سفر خواهد کرد تا روز پنجشنبه 14 خرداد ماه طی سخنانی دنیای اسلام را مورد خطاب قرار دهد.
* سفر جدید اوباما ؛ چارچوب ها و ابعاد
اگرچه در ابتدا اعلام شد که سفر آقای اوباما به منطقه خاورمیانه تنها منحصر به مصر خواهد شد اما تازه ترین خبرها جدول ایستگاههای سفر وی را اینگونه اعلام کرده اند:
• ایستگاه اول: ریاض پایتخت عربستان سعودی . اوباما چهارشنبه 13 خرداد ماه وارد ریاض خواهد شد و تنها با ملک عبدالله شاه عربستان درباره مسایل دوجانبه دیدار خواهد کرد.
• ایستگاه دوم: قاهره پایتخت مصر. اوباما روز پنجشنبه 14 خرداد وارد قاهره می شودو ضمن دیدار با حسنی مبارک رییس جمهوری مصر طی سخنانی طرح جدید خود را برای تعامل با دنیای اسلام اعلام خواهد کرد.
• ایستگاه سوم: برلین پایتخت آلمان. رییس جمهور آمریکا جمعه وارد برلین می شود و با آنجلا مرکل صدر اعظم آلمان دیدار خواهد کرد. برنامه دوم اوباما در آلمان دیدار از اردوگاه معروف بوخنوالد است که گفته می شود در آن نازی ها یهودیان را به اسارت می گرفتند. پس از آن رییس جمهور آمریکا با حضور در بیمارستانی در شهر لندشتول از مجروحان آمریکایی تحت مداوا عیادت خواهد کرد.
• ایستگاه چهارم: پاریس پایتخت فرانسه. روزیکشنبه 16 خرداد اوباما وارد پاریس خواهد شد تا پس از دیدار با نیکلا سارکوزی رییس جمهوری فرانسه به منطقه کان در استان نورماندی عزیمت خواهد کرد. پس از ان اوباما از گورستان سربازان آمریکایی کشته شده در جنگ جهانی دوم نیز بازدید خواهد کرد.
گزارشات منتشر شده حاکی است سفر جدید اوباما ماهیت خاورمیانه ای- اروپایی دارد برعکس سفر قبلی وی که اروپایی- سپس خاورمیانه ای (ترکیه) بود. در سفر قبلی ابتدا اوباما از چند کشور اروپایی دیدن کرد و سپس به ترکیه رفت اما در این سفر اوباما ابتدا از چند کشور خاورمیانه ای دیدن می کند و سپس به اروپا می رود. براین اساس می توان گفت که ماهیت سفر اوباما خاورمیانه ای است.
اوباما در این ایستگاهها چه برنامه ای دارد؟
عربستان: دیدار اوباما و ملک عبدالله بر ضرورت تقویت اتحاد استراتژیک سعودی- آمریکایی متمرکز است در این دیدار اوباما از ملک عبدالله خواهد خواست تا نقش بیشتری در سازمان اوپک به نفع آمریکا به دلایل زیر ایفا نماید:
- تهدید محور نفتی ایران- ونزوئلا در سازمان اوپک برای بالا بردن قیمت نفت علیه آمریکا
- تهدید بحران مالی ای که اقتصاد آمریکا و اقتصادهای وابسته به این کشور با آن روبرو هستند
در این دیدار اوباما همچنین از شاه عربستان خواهد خواست تا نقش سازنده تری به نفع منافع خاورمیانه ای آمریکا ایفا کند تا وی نیز اقدام به ترمیم چهره عربستان در نزد مردم آمریکا خصوصا پس از تعیین گرایش بیشتر عاملان حوادث 11 سپتمابر به این پادشاهی بپردازد.
علاوه براین ملاقات اوباما- ملک عبدالله شامل تفاهمات زیر نیز است:
• آینده طرح صلح عربی پیشنهادی عربستان در سال 2002
• میزان توان عربستان در مهار جمهوری اسلامی ایران
• براورد میزان امکان آغاز عادی سازی مستقیم روابط با اسراییل بدون ربط دادن عادی سازی به حل و فصل اختلافات عربی- اسراییلی
• براورد میزان امکان نابودی جنبش فلسطینی حماس
• میزان امکان نابودی جنبش حزب الله لبنان
اما در مصر اوباما در دیدار با حسنی مبارک به موارد زیر توجه خواهد کرد.
• امکان ورود به عادی سازی روابط مستقیم با اسراییل بدون توجه به قضایای نزاع عربی- اسراییلی
• برآورد توانایی ها برای از بین بردن نفوذ حماس ، حزب الله و جمهوری اسلامی ایران
علاوه براین گفته می شود خطابه اوباما برای جهان اسلام با اهداف زیر صورت می گیرد:
• عمومیت دادن همه مسلمانان بویژه مسلمانان خاورمیانه
• اینکه مصر هم پیمان واشنگتن در منطقه است و باخاطر ضعف و کاهش جایگاه خاورمیانه ای مصر این سخرنانی جایگاه این کشور را افزایش خواهد داد و اینگونه القا خواهد کرد که مصر از دید آمریکایی ها پایتخت جهان اسلام است.
• جلوگیری از افزایش انتقادات و تنش ها علیه دولت مصر و تحریک گروههای اسلامی و خاورمیانه ای علیه این کشور به دلیل مواضع قاهره در جنگ 22 روزه
• تاکید براینکه سوء تفاهمات میان جهان اسلام و آمریکا می تواند تغییر کند از طریق تمرکز بر "روابط همکاری" به جای " روابط نزاع "
در خصوص دیدار اوباما از برلین و پاریس خصوصا دیدار وی از اردوگاه نازی ها باید گفت که اوباما در نظر دارد پیامی را به اسراییلی ها و یهودیان ارسال کند مبنی براینکه آمریکا به روابطش بااسراییل پایبند است. در پاریس نیز انتخاب نورماندی به عنوان محل دیدار اوباما و سارکوزی بی شک اتفاقی نبوده است بلکه طرفین قصد دارند اعلام نمایند که روابط بین واشنگتن و پاریس برای آنان دارای اهمیت فراوانی است. خصوصا اینکه نورماندی همان منطقه ای است که در آن نیروهای آمریکایی در یک عملیاتی هلی برن بزرگ در تاریخ جهان با تزریق نیروی جدید توانست مسیر اروپایی ها را در جنگ جهانی دوم بطور کامل تغییر دهد.
به رغم این تفاسیر لیکن برخی تحلیل ها می گوید ملاحظه اصلی در باب سفر اویباما به خاورمیانه موضوع عدم سفر او به سرزمین های اشغال خصوصا تل اویو است. همچنین افزایش تاکیدات اوباما به اسراییل برای بازگشت هرچه سریعتر به پای میز مذاکره با فلسطینیان است. این امر باعث شده است که روزنامه های اسراییلی انتقادات شدیدی را متوجه دیپلماسی اوباما نمایند. این تنش ها تا جایی است که گفته می شود محوری ترین دلیل سفر ناگهانی ایهود باراک وزیر جنگ اسراییل به آمریکا کاهش تنش ها میان تل آویو و واشنگتن پیش از سفر اوباما به منطقه بوده است.