اسراییل و سناریوی جنگ جدید آمریکا در افغانستان

باراک اوباما رییس جمهور آمریکا اعلام کرده است که در مورد طرح عقب نشینی نیروهای آمریکایی از عراق و تمرکز بر افغانستان پایبند خواهد ماند.به دنبال این برنامه جدید و با توجه به پیچیدی اوضاع در دو صحنه پاکستان و افغانستان به نظر می رسد آثار نزاع ها در شبه قاره هند دارای ماهیت بسیتر پیچیده ای شده است.

* استراتژیست های آمریکایی و مشکل پاسخگویی به یک سوال سرگردان؟

به دنبال افزایش درگیریها در پاکستان و همزمان افزایش تنش و درگیری در افغانستان یک سوال سرگردان پیش روی کارشناسان برنامه ریز استراتژیک امنیتی و نظامی آمریکا قرار گرفته است با این مضمون:

 از کجا باید شروع کنیم ؛ پاکستان یا افغانستان؟

این کارشناسان به دو گروه تقسیم شده اند: گروه اول معتقدند ابتدا افغانستان و سپس پاکستان و گروه دوم به عکس این سناریو اعتقاد دارند.
به رغم تصمصم باراک اوباما درباره افزایش نیروهای آمریکایی در افغانستان و تقویت و تنوع خطوط امداد رسانی اما اختلاف بر سر نقطه شروع سناریوی استراتژیک آینده آمریکا، خود را بر روند تصمیم سازی در مورد جنگ آینده آمریکا در افغانستان تحمیل کرده است.

• نقطه شروع افغانستان: هواداران این نظریه به موارد زیر استناد می کنند:

- افغانستان کانون نزاع و هدف حقیقی جنگ آمریکایی است
- افزایش عملیات نظامی در افغانستان گروههای مسلح را وادار به عقب نشینی تا خاک پاکستان در مرزهای افغانستان می کند
- پس از تکمیل کار پاکسازی افغانستان از گروههای مسلح می توان این عملیات را به پاکستان انتقال داد و یک عملیات گسترده پاکسازی را در خاک این کشور به مرحله اجرا گذاشت خصوصا مادامی که گروههای مسلح پاکستانی خود را در حلقه محاصره نیروهای ناتو و آمریکا که از افغانستان می ایند و نیروهای آمریکایی – پاکستانی که از خاک پاکستان می آیند، ببینند.

رژیم صهیونیستی و هند به شدت از این نظریه حمایت می کنند.

• نقطه شروع پاکستان: هواداران این سناریو به موارد زیر استناد می کنند:

- پاکستان به عنوان نقطه انسداد اصلی است که در آن ساختار زیر بنایی و حمایتی از جنبش های مسلح افغانی وجود دارد.
- سرکوب این ساختار زیربنایی حمایتی از گروههای مسلح افغانی در خاک پاکستان  مزیت های زیادی را برای آمریکا در صحنه افغانستان به دنبال خواهد داشت که کمترین این مزایا محرومیت گروههای مسلح افغانی از دریافت منابع کمک و پادگان های آموزش نیروها به اضافه امکان استفاده از میدان مانور گسترده تر در پاکستان است.
- آغاز عملیات از پاکستان به نیروهای آمریکایی امکان تامین خطوط امدادرسانی اصلی که استمرار جنگ افغانستان بدون آن ممکن نیست، را می دهد.  
 
به رغم تضاد این دو نظریه برخی عوامل سیاسی دیگری نیز در این امر مشاهده می شود که به عنوان مثال موضوع استفاده از نیروهای هندی در افغانستان است که پاکستانی ها به شدت با آن مخالفند اما حامد کرزای رییس جمهور افغانستان با آن موافقت می کند.

* نقطه شروع از کجا خواهد بود؟

معلومات واصله از واشنگتن می گوید که  دولت اوباما تصمیم گرفته است نقطه شروع سناریوی جنگی آینده خود را مشخصا افغانستان قرار دهد سپس میدان جنگ را به پاکستان انتقال نماید. لیکن پس از بررسی و ارزیابی کارشناسان وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) وی دستور تغییر این امر و اجرای سناریوی "نقطه شروع؛ پاکستان و سپس افغانستان صادر کرد و اعلام نمود که پس از پاکستان میدان جنگ را به افغانستان انتقال دهد.
 
انگیزه های تغییر سناریوی "نقطه شروع؛  افغانستان بعد پاکستان" به " نقطه شروع ؛ پاکستان بعد افغانستان" به سبب تاثیر عوامل زیر بوده است:
 
• عامل سیاسی: افزایش شدت جنگ در افغانستان بی شک بر افزایش فشارهای سیاسی و امنیت داخلی در پاکستان تاثیر منفی خواهد گذاشت که این امر منجر به سقوط  حکومت جدید پاکستان قبل از تکمیل عملیات نظامی آمریکا در صحنه افغانستان خواهد شد. این موضوع همچنین باعث بروز و ظهور پیامدهای خطرناکی خواهد شد که کمترین آن به زعم آمریکایی ها دستیابی بنیادگراهای اسلامی پاکستان به عنوان هم پیمان بنیادگراهای اسلامی افغانستان  به سلاح های هسته ای است. دوم اینکه قطع خطوط امداد پیاده به پاکستان در نهایت نیروهای امریکایی و ناتو را از دستیابی به هرگونه امداد و کمکی محروم خواهد نمود.
• عامل نظامی: افزایش درگیرها در افغانستان نتایج مورد نظر را به شکل سریع محقق نخواهد کرد و چه بسا طولانی شدن مدت جنگ و ورود احتمالی به یک جنگ فرسایشی پردامنه ممکن است مشکلات نیروهای آمریکایی و هم چنین نیروهای ناتو را افزایش دهد. امری که زیان زیادی به نیروهای آمریکایی وارد می کند و ممکن است منجر به مخالفت های گسترده افکار عمومی داخل آمریکا و جهان شود.

با این ارزیابی ها طرح استراتژیک جدید آمریکا بر موارد زیر تکیه دارد:

- افزایش حضور نظامی آمریکا در افغانستان
- حمایت از زرادخانه هسته ای پاکستان
- محاصره گروههای مسلح افغانی و پاکستانی در مناطق مرزی پاکستان- افغانستان
- آرامسازی روابط میان هند- پاکستان برای جلوگیری از بروز هرگونه تنش در پرونده نزاع کشمیر
- دور نگه داشتن شبح نفوذ احتمالی چین در افغانستان . زیرا چینی ها منتظر نتایج افزایش جنگ آمریکا در صحنه افغانستان بودند. این افزایش به چینی ها این امکان را می داد که در صحنه پاکستان به بهانه حمایت از نیروگاههای هسته ای این کشور در برابر اسلامگراها، نفوذ نمایند.
- حمایت از استمرار نفوذ آمریکا در پاکستان. زیرا فقدان پاکستان ضرورتا به شکست آمریکا در تامین سیطره بر افغانستان منجر خواهد شد.
- جلوگیری از ورود هند به نزاع پاکستان و افغانستان دست کم در شرایط حاضر. چراکه آمریکایی ها معتقدند این موضوع به تقویت توانایی های هند منجر خواهد شد . هند نقش آفرینی در افغانستان و پاکستان را برای خود جهت تبدیل به یک قدرت منطقه ای در برابر چین ضروری می بیند.

اهداف طرح جدید "نقطه شروع؛ پاکستان سپس افغانستان" شامل موارد زیر است:

• در کوتامدت: استفاده از شش ماه اول برای عملیات راه اندازی موج دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی.
•  در میان مدت: بکارگیری دوره چهار ساله برای عملیات افزایش تنش و عملیات نظامی میدانی تا جاییکه نتیجه جنگ را به نفع آمریکا رقم زند.
• در طولانی مدت: در آغاز پنجمین سال (پس از تکمیل عملیات نظامی) یک ائتلاف گسترده چند منظوره با کشورهای اصلی  واقع در شبه قاره هند یعنی پاکستان، هند و افغانستان صورت گیرد. این امر به آمریکا امکان جلوگیری از قدرتیابی چین و روسیه را خواهد داد و چه بسا این کشورها را با چالش های جدیدی روبرو نماید.

برخی تحلیل ها حکایت از وجود بعضی اختلافات بین دولت اوباما و دولت هند پیرامون طرح جدید (نقطه شروع پاکستان و سپس افغانستان) دارد. علاوه برآن بسیاری از کارشناسان نظامی و امنیتی اسراییل نیز انتقادات و مخالفت های شدیدی با این طرح دارند. اسراییلی ها معتقدند که هندی ها تمایل زیادی به دخالت در امور هند دارند و معتقدند این امر به آنان امکان فشار به پاکستان را می دهد . اسراییلی ها هم معتقدند که باید این امکان را برای هند فراهم آورد زیرا ادامه سیطره پاکستان بر قدرت هسته ای موضوعی است که خوشایند تل اویو نیست . براین اساس گزارش می شود که هم اینک کارشناسان دیپلماتیک، امنیتی و نظامی هند و اسراییل در قالب کمیته ای مشترک در واشنگتن تلاش می کنند تا دولت اوباما را متقاعد به ورود هند در صحنه افغانستان نمایند. از این رو آنان سرگرم وادار کردن دولت اوباما به چشم پوشی از طرح "نقطه شروع؛ پاکستان سپس افغانستان " هستند و امیدوارند که طرح " نقطه شروع؛ افغانستان سپس پاکستان " را در اولویت برنامه عملیاتی آینده آمریکا قرار دهند.    

گردآوری : مهدی شکیبائی