سهم فلسطینیان 48 از اعتراضات اخیر مسکن دراسراییل،این اعتراضات، محدود به جامعه یهودیان در اسراییل نشد؛ بلکه دامنه آن به فلسطینیان...

یوسف پورحیدری

 
مقدمه:
در هفته‌های گذشته، جامعه اسراییل شاهد تظاهراتی گسترده و بی‌سابقه در تاریخ خود بود. تظاهراتی که هرچند جرقه آن در اواسط جولای سال گذشته میلادی (تیر ماه 1390)، با اعتراض یک دختر 25 ساله اسراییلی در صفحه فیس بوک و برپایی خیمه اعتراض به دلیل کمبود مسکن و هزینه بالای زندگی، رقم خورد؛ امّا در حقیقت، ناشی از سال‌ها نارضایتی و اعتراض جامعه صهیونیستی نسبت به بی‌عدالتی موجود در فلسطین اشغالی بود و عمدتاً به دلیل تخصیص بودجه‌های کلان به بخش نظامی و امنیتی پدیدار شد.

این اعتراضات، محدود به جامعه یهودیان در اسراییل نشد؛ بلکه دامنه آن به فلسطینیان اسراییل یا فلسطینیان 48 در سرتاسر فلسطین اشغالی از شمال تا جنوب نیز کشیده شد و با برپایی خیمه‌های اعتراض در شهرهای مختلف، به بیان خواسته‌ها و نیازهای خود در امر مسکن و زمین پرداختند. البته نقش نمایندگان عرب در کنست را در فراخوانی فلسطینیان 48 جهت شرکت در اعتراضات اجتماعی اسراییل، نباید نادیده گرفت.
مشکلات فلسطینیان 48 در تأمین مسکن، ناشی از نگاه نژادپرستانه رژیم صهیونیستی به آنها، نبود نقشه سازمانی برای روستاها و شهرهای آنها و عدم ساخت شهرک جدید برای این فلسطینی‌ها به اعتبار اینکه آنها شهروندان درجه دو "کشور اسراییل" هستند، می‌باشد.
در این گزارش، سعی شده است تا مشکلات فلسطینیان 48 در تأمین مسکن، نقش نمایندگان عرب کنست در برپایی تظاهرات‌ اعتراض‌آمیز علیه دولت، تأثیر خیمه‌های اعتراض بر جامعه اسراییل و آنچه که فلسطینیان 48 در اعتراضات خود به دست آوردند، بررسی شود.
 
مشکلات فلسطینیان 48 در تأمین مسکن:
مشکل مسکن در جامعه فلسطینی با مشکل مسکن در جامعه اسراییلی تا حدّ زیادی فرق می‌کند. اگر مشکل مسکن در شهرهای اسراییلی، اشتیاق جوانان یهودی به سکونت در مرکز شهر، بالا بودن هزینه خرید آپارتمان و یا دور بودن آپارتمان آنها از محل کار خود باشد، مشکلات مردم فلسطین در اراضی 48، نبود مناطق مناسب جهت ساخت و ساز مسکن، نبود نقشه ساختاری مناسب، عدم ساخت شهرک جدید عربی از سال 1948 و مصادره زمین‌های آنهاست. یعنی ریشه بحران مسکن نزد فلسطینیان 48، به بازی‌های سیاسی و رفتار نژادپرستانه حکومت رژیم صهیونیستی با آنها باز می‌گردد.
«مرکز مطالعات الجلیل» در تحقیق اقتصادی - اجتماعی خود در سال 2010 اعلام داشت:    «جامعه فلسطینی از کمبود شدید زمین برای ساخت و ساز در رنج و عذاب است؛ به طوری که 55 درصد از خانواده‌های فلسطینی در کشور، حدّاقل تا ده سال نیاز به یک واحد مسکونی دیگر (یعنی 100,000 واحد مسکونی) دارند که این نسبت در منطقه شمال به 57 درصد می‌رسد و هرچه به طرف جنوب بیاییم این میزان کاهش و به 52 درصد می‌رسد؛ در حالی که 47 درصد از این خانواده‌ها که نیاز مبرم به مسکن دارند، قادر به ساخت واحد مسکونی نیستند.»(1)
پرسشی که در این خصوص به ذهن خطور می‌کند، این است: آیا این امر به کمبود زمین در فلسطین اشغالی باز می‌گردد؟ پاسخ، منفی است.!! مشکل کمبود مسکن نزد فلسطینیان 1948، به نبود زمین کافی بر نمی‌گردد؛ بلکه مشکل در ماهیت نژادپرستی این رژیم است. زیرا زمین‏هایی با مساحت‏های بزرگ در شهرک‌های یهودی وجود دارند که نه به فروش می‌رسند و نه برای حلّ بحران مسکن، در آنها ساخت و سازی صورت می‌گیرد. در مقابل، روستاها و شهرهای عربی‌ای وجود دارند که   به دلیل استیلاء و تسلّط اسراییل بر زمین‌های آنها، اهالی آنها با مشکل جدّی مسکن روبرو هستند.      به طوری که نقشه‌هایی که دولت‌های اسراییلی برای این روستاها و شهرهای عربی در مورد مساحت این زمین‌ها کشیده‌اند، با این استیلاء روز به روز رژیم غاصب صهیونیستی بر آنها، کاهش یافته است.
داده‌های انجمن «حمایت از برابری شهری در اسراییل» (سیکوی) به کمبود 5000 واحد مسکونی به طور سالانه در محیط عربی، با وجود افزایش جمعیت فلسطینیان از سال  1948 اشاره دارد و اینکه    به جز ساخت چند شهرک صحرایی در منطقه «نقب» هیچ مجتمع مسکونی برای فلسطینیان ساخته نشده است.(2)
نیروهای رژیم اشغالگر با وجود کمبود شدید مسکن فلسطینیان اراضی 48 و آگاهی بر این امر، نه تنها تاکنون هیچ اقدام جدّی برای سر و سامان دادن به شرایط بد معیشتی آنها در زمینه مسکن انجام نداده‌اند، بلکه در ماه نوامبر گذشته، چند دقیقه پس از بازدید یک هیأت سوئیسی از روستای «العراقیب» در صحرای نقب که بین دو شهر «رهط» و «بئر‌السبع» قرار دارد، آن را برای سی و یکمین بار ویران کردند.(3)
از اقدامات مزوّرانه رژیم صهیونیستی در به اصطلاح، حلّ مشکل فلسطینیان 48، تشکیل کمیته‌هایی جهت بررسی مشکلات آنها بود. در زمان نخست وزیری ایهود اولمرت، کمیته‌ای با عنوان «گلدبرگ» تشکیل شد که به بهانه مهیّا ساختن زندگی بهتر برای فلسطینیان منطقه نقب، پیشنهاد مصادره 900 هزار دونم از مجموع 1.1 ملیون دونم از اراضی فلسطینیان نقب را ارائه کرد. در حال حاضر نیز کمیته‌ای دیگر با عنوان «کمیته برافار» تشکیل شده که ادّعا دارد خواهان اجرایی کردن پیشنهادهای کمیته گلدبرگ است؛ که در آن صورت، کوچاندن 30 هزار نفر از شهروندان عرب بیابان‌نشین در منطقه نقب در دستور کار دولت اسراییل قرار می‌گیرد.(4)
لذا وقتی که احمد طیبی از نمایندگان فلسطینیان 48 در کنست، در افطار خیمه اعتراضی «حریش» می‌گوید: « ما از بالا بودن قیمت آپارتمان شکایت نداریم، زیرا ما اصلاً خانه برای سکونت نداریم. حکومت اسراییل، برای فلسطینی‌ها خانه نمی‌سازد بلکه خانه‌های آنها را تخریب می‏کند»، به میزان ستم اسراییل به فلسطینیان 48 و نیز نوع نگرش فلسطینیان در تظاهرات و اعتراضات به عدالت اجتماعی پی می‌بریم.(5)
اقدامات نژادپرستانه رژیم صهیونیستی نسبت به بحران مسکن فلسطینی‌های 48، خشم ساکنان منطقه نقب را برانگیخت به طوری که «کمیته عالی ارشاد عرب نقب» با مشارکت «کمیته پیگیری عالی توده عربی»، تظاهراتی اعتراض‌آمیز در مقابل دفتر بنیامین نتانیاهو در قدس در روز یکشنبه 10 سپتامبر امسال (2011) ترتیب داد. این تظاهرات، به منظور  اعتراض به برنامه «برافار – گلدبرگ» سازمان یافت.
از سویی دیگر «محمد زیدان» رئیس کمیته پیگیری، نامه‌ای به نتانیاهو فرستاد و از وی خواست تا این برنامه را از دستور کار دولت حذف و با نمایندگان جامعه عربی در نقب و با مشارکت کمیته پیگیری، گفتگو کند و در مسیر ایجاد یک راه‌حل عادلانه که درخور فلسطینیان نقب باشد، تلاش نمایند و از حقوق آنها چیزی کم نگذارند.(6)
دولت اسراییل بدون هیچ توجهی به این اعتراضات، اقدامات تجاوزکارانه خود را همچنان ادامه می‌داد. روزنامه اسراییلی هاآرتص در این خصوص پیش‌بینی کرد که دولت بنیامین نتانیاهو در زمانی نزدیک با برنامه یهودی‏سازی نقب، از طریق ساخت 10 شهرک یهودی کوچک موافقت کند. این شهرک‌ها در محل زندگی بیابان‌نشینان عرب نقب و با کوچاندن آنها از محل زندگی خود، ساخته خواهند شد. ساکنان اصلی این 10 شهرک، افراد نظامی با خدمت دائم برای ارتش و یهودیان دینی افراطی خواهند بود. این روزنامه افزود: این بزرگترین برنامه شهرک‌سازی در سال‏های اخیر در چهارچوب آنچه که دولت اسراییل آن را «رؤیای صهیونیستی در بازسازی نقب» می‌نامید، می‌باشد. طبق مدارک این روزنامه، این شهرک‌های جدید شامل 1500 واحد مسکونی می‌باشند.(7)

2- نقش نمایندگان عرب در حلّ مشکل مسکن فلسطینیان 1948:
1-2- اعتراض نمایندگان فلسطینیان 48 در کنست اسراییل به کمبود مسکن:
نقش نمایندگان فلسطینیان 48 در کنست اسراییل، در روشنگری افکار عمومی فلسطینیان بسیار آشکار است. این نمایندگان با دفاع از حقوق آنان در محافل اسراییل به ویژه در کنست، به مصائب و مشکلاتی که در زمینه مسکن گریبانگیر فلسطینیان 48 است، می‌پرداختند و اهداف واقعی رژیم صهیونیستی را در مورد مشکل اسکان در فلسطین اشغالی فاش می‌کردند.
محمد برکه، رئیس «جبهه دموکراتیک برای صلح و برابری»، در برابر هیئت عمومی کنست به انتقاد عملکرد دولت نسبت به حلّ مشکل مسکن فلسطینیان 48 پرداخت و بیان داشت: تنها زبان و منطقی که دولت در مورد مسائل مسکن فلسطینیان به کار می‌برد، تخریب، ویران کردن و تنگ کردن عرصه بر آنها است.(8)
جمال زحالقه از دیگر نمایندگان فلسطینیان در کنست اسراییل در جلسه فوق‌العاده کنست، در خصوص سیاست اسکان فلسطینی‌های 48 اظهار داشت: سیاست اسکان دولت در اسراییل، آباد کننده یهودیان و خراب کننده اعراب فلسطینی است؛ در حالی که بند اول در اجرای عدالت اجتماعی در مورد اسکان این است که « تخریب نکنید». زحالقه، اسراییلی‌ها را به توقّف تخریب خانه‌های فلسطینیان و پیروی از سیاست متعادل برنامه‏ریزی شده‌ای فرا خواند که برای منافع، حریم خصوصی و حقوق شهروندان عربی، اهمیت قائل شود و با آنها با مساوات و برابری بدون هیچگونه تبعیضی رفتار شود. زحالقه به شعار «الشعب یرید عدالة اجتماعیة» (مردم، خواهان عدالت اجتماعی‌اند) اشاره کرد و خواستار تغییر این شعار به شعار «کل المواطنون یریدون عدالة اجتماعیة» ( همه شهروندان، خواهان عدالت اجتماعی‌اند) شد. وی همچنین، عدالت اجتماعی را بدون در نظر گرفتن وابستگی شهروندان به نژاد خاصی، حقّ هر شهروندی دانست. زحالقه تصریح کرد: «ما فقط از بحران اقتصادی - اجتماعی رنج نمی‌بریم، بلکه به طور عمده از سیاست‌های تبعیض، خصومت و نژادپرستی که حکومت، نهادها و سازمان‌هایش دنبال می‌کند، نیز در رنج و عذابیم. این سیاست‌های تبعیضی، در مسأله زمین و مسکن  نمایان است و سیاست محاصره کیان عربی و کاهش مساحت اراضی که شهروند عربی در آن زندگی می‏کند، تابع سیاست‌های تبعیضی است.»(9)

2-2- نقش نمایندگان فلسطینیان 1948 در برپایی تظاهرات اعتراض‌آمیز فلسطینیان:
نمایندگان فلسطینیان 48 با شرکت در مراسم افطاری یا جشنواره‌ها در مناطقی همچون: سخنین، حیفا، طمره، یرکا، مجدالکروم، نقب، حریش، قلنسوه و الطیبه به بیان دسیسه‌ها و توطئه‏های اسراییلی‌ها بر ضدّ فلسطینیان می‌پرداختند. این نمایندگان در تمام تظاهراتی که علیه افزایش هزینه زندگی و کمبود مسکن برپا می‌شد، شرکت می‌کردند و دیگران را نیز بدان تشویق می‌نمودند.
محمد برکه، در جمع مردم نقب، وحدت مردمی و پافشاری بر مبارزه را ضامن نابودی توطئه و دسیسه اسراییلیان علیه زمین‌های نقب دانست.(10) احمد طیبی از دیگر نمایندگان کنست نیز ضمن اشاره به سیاست تخریب منازل در شهرهای عربی به ویژه در منطقه «وادی عاره»، اظهار داشت: «اشغالگران در سیاست کوچاندن فلسطینیان یا تخلیه شهرهای عربی موّفق نخواهند بود. ما در سرزمین خود ایستاده‌ایم؛ هرچند که نتانیاهو و لیبرمن بر این باور باشند که سیاست نژادپرستی، فشار آوردن و تخریب خانه‌ها، ما را می‌ترساند.»(11) وی همچنین در ضیافت افطار گروهی در منطقه «ام‌الفحم»، ضمن بیان موافقت خود با اعتراضات اجتماعی، تصریح کرد: «ما فلسطینیان در این اعتراضات شرکت خواهیم کرد و خواسته‌های خود را مطرح می‌کنیم.»(12)
سخن همه این نمایندگان با حضور در جمع فلسطینیان 48، اعتراض علیه نبود زمین برای ساخت مسکن، فشار آوردن اسراییل بر آنها، استمرار سیاست تبعیض نژادی رژیم اشغالگر اسراییل، تخریب خانه‌ها، کوچاندن فلسطینیان 48 از خانه و کاشانه خود بود. آنان چه در کنست و چه در جمع مردم به بیان موضع اعتراضی خود پرداختند و همه فلسطینیان را بر این اعتراض‌های اجتماعی جهت گرفتن حقّ خود، تشویق می‌کردند.

3- تأثیرپذیری فلسطینیان اراضی 48 از خیمه‌های اعتصاب:
نخبگان اسراییلی، تأثیرپذیری جامعه اسراییل را از اعتصابات و اعتراضات جهان عرب منکر نمی‌شوند؛ هرچند که خلق و خوی نژادپرستانه آنها مانع از اظهار این واقعیت به صورت علنی شده است. با این وجود، افرادی را در جامعه اسراییل می‌یابیم که بر این تأثیر اعتراف کرده‌اند. پروفسور «یوسی یونا» استاد دانشگاه بن‌گورین نقب، در مورد تأثیر انقلاب‌های عربی بر اسراییل چنین می‌گوید: «من با تمسخر این را می‌گویم؛ ما از دنیای عرب الهام گرفتیم. من کمترین شکّی ندارم که اعتراضات اجتماعی در اسراییل، متأثّر از حوادث اتّفاق افتاده در همسایگان ما است.»(13)
دافنی لیف با تأثیر از تجمع مصریان در میدان التحریر، در تاریخ 14 جولای 2011 چادری در نزدیکی میدان «روچیلد» در مرکز تل‌آویو در اعتراض به بالا بودن هزینه مسکن برپا کرد. این اقدام وی، جرقه‌ای در شکل‌گیری راهپیمایی‌هایی گسترده و بی‌سابقه در تاریخ اسراییل و برپایی خیمه‌های اعتراض در شهرهای اسراییل گشت.
فلسطینیان 48 نیز با تأثیر از اسراییلی‌ها به تظاهرات و اعتراض برخاستند و در شهرها و روستاهای سخنین، حیفا، بئر السبع، طمره، یرکا، مجد الکروم، یافا، اللد، حریش، قلنسوه و طیبه، خیمه‌های اعتراض برپا کردند؛ حتّی «دروزی‌ها» هم از این تأثیر، بی‌بهره نماندند و در تل‌آویو با برپایی خیمه، خواستار عدالت اجتماعی شدند.(14)

4- نتایج اعتراضت اخیر بر وضع فلسطینیان 48
بعد از خروج هزاران اسراییلی از خانه‌های خود و سامان‌دهی راهپیمایی‌های گسترده و بی‏سابقه در تاریخ اسراییل و برپایی خیمه‌های اعتراض، دولت اسراییل به اسراییلی‌ها وعده داد که هر چه سریعتر مشکل مسکن یهودیان را حلّ کند. البته دولت اسراییل با موافقت برای ساخت 1100 واحد مسکونی در نزدیکی قدس و در شهرک «گیلو» سعی کرد تا به قولی که به یهودیان داده است، وفا کرده و مشکل یهودیان بی‌خانه را حلّ کند.(15) همچنین «ایلی یشای» وزیر کشور رژیم صهیونیستی بر ساخت 4300 واحد مسکونی جدید در سه شهرک موافقت کرد که 2000 واحد در شهرک «گیفعات هامتوس» در جنوب قدس، 1600 واحد در شهرک «رمات شلومو» در شمال شهر و 700 واحد دیگر در شهرک «بسگات زیف» قرار دارند.(16)
نژادپرستی صهیونیست‌ها در مورد مشکل مسکن فلسطینیان 48 تا حدّی بود که نه تنها مشکل مسکن فلسطینیان اراضی 48 را حلّ نکردند بلکه حاضر به شنیدن سخنان آنها هم نبودند.
مسعود غنایم از نمایندگان عرب در کنست در این خصوص می‌گوید: «متأسفانه، امروز همگی به این بحران که از تل‌آویو و خیابان‌های یهودی شروع شده است، توجه دارند. امّا هیچ کس و در رأس آنها دولت و رسانه‌های عبری، خواهان شنیدن فریاد توده‌های فلسطینی که از بحران زمین و مسکن در رنج فزاینده هستند، نیست. خیمه‌های اعتراض در هر روستا و شهر عربی برپا هستند ولی هیچ رسانه‌ای این خیمه‌ها را نمی‌بیند. زیرا رژیم اسراییل و عوامل آنها و رسانه‌های اسراییلی، به اعتراضات فلسطینی و خیمه‌ها در خیابان عربی با دید امنیتی و سیاسی می‌نگرند و آن را تهدیدی برای امنیت اسراییل می‌دانند. گویا وقتی ما خواستار توسعه مناطق تحت نفوذ و تصویب نقشه‌های سازمانی برای روستاها و شهرهای عربی هستیم، امنیت اسراییل را تهدید می‌کنیم. اعتراض ما در خیابان‌های عربی، اعتراض امنیتی و سیاسی است و اعتراض اسراییلی‌ها در خیابان‌های یهودی، اعتراض مدنی و مشروع.»(17)

نتیجه:
آنچه که از گزارش فوق قابل نتیجه‌گیری است شامل موارد زیر می‌باشد:
1- اعتراضات اخیر در فلسطین اشغالی، در حقیقت اعتراض به بی‌عدالتی مقامات اسراییل و عدم تحقّق وعده‌های داده شده در طول اشغال کشور فلسطین به یهودیان اسراییل است. شرایطی که به دلیل تخصیص بودجه‌های کلان به بخش نظامی و امنیتی پدیدار شد.
2- مشکل مسکن اسراییلی‌ها به دلیل اشتیاق جوانان یهودی برای سکونت در مرکز شهر، بالا بودن هزینه خرید مسکن و یا دور بودن آپارتمان آنها از محل کار خود است، امّا مشکلات فلسطینان اراضی 48، نبود مناطق مناسب جهت ساخت و ساز مسکن، نبود نقشه ساختاری مناسب، عدم ساخت شهرک جدید عربی از سال 1948 به بعد و مصادره زمین‌های آنهاست.
3- بار زیاده‌خواهی‌های اسراییلی‌ها در مسأله مسکن، به دوش فلسطینیان 48 گذاشته می‏شود و سهم این فلسطینیان از این اعتراضات در موارد زیر نمایان است:
الف- مصادره 900 هزار دونم از مجموع 1.1 ملیون دونم از اراضی فلسطینیان نقب تحت عنوان برنامه برافار.
ب- کوچاندن 30 هزار نفر از شهروندان عرب بیابان‌نشین در منطقه نقب.
ج- موافقت وزارت کشور رژیم صهیونیستی با ساخت 4300 واحد مسکونی جدید در سه شهرک «گیفعات هامتوس»، «رمات شلومو» و «بسگات زیف» در منطقه قدس.
د- ساخت 10 شهرک یهودی کوچک برای نظامیان رژیم اسراییل به شرط خدمت دائم در ارتش و همچنین یک شهرک برای متدیّنین یهودی افراطی(حردیم) در منطقه نقب.

پی‌نوشت‌ها:

1.      http://www.arabs48.com/?mod=articles&ID=85195
2.      http://www.alqudsonline.com/contentdetails.asp?ContentId=3164
3.      http://fa.alalam.ir/news/248374
4.      http://www.arabs48.com/?mod=articles&ID=85043
5.      http://www.a-m-c.org/articles.asp?id=2869
6.      http://www.qudsnet.com/arabic/new/index.php?page=view_news&Id=198663
7.      http://www.qudsnet.com/arabic/new/index.php?page=view_news&Id=199476
8.      http://www.mbarakeh.com/index.asp?i=1141
9.      http://www.qudsnet.com/arabic/new/index.php?page=view_news&Id=197234
10.  http://www.wafa.ps/arabic/index.php?action=detail&id=116250
11.  http://www.a-m-c.org/articles.asp?id=2854
12.  http://www.a-m-c.org/articles.asp?id=2856
13.  رشا حلوة، النخب الاسراییلیة تتفاعل مع الربیع الثوری العاربی، روزنامه السبیل،5/11/2011 
14.  http://www.panet.co.il/online/articles/1/2/S-441388,1,2.html
15.  http://www.qudsnet.com/arabic/new/index.php?page=view_news&Id=200484
16.  http://thawra.alwehda.gov.sy/_print_veiw.asp?FileName=30822376420110829220554
17.  http://www.alml.co.il/UsrShowNews.aspx?code=4364
 

 منبع:    www.nedains.com