جامعه شناسی اسرائیل (2) ساختار حزبی

الیت سیاسی
حیات سیاسی اسرائیل جدا از ساختار حزبی حاکم بر آن ، متاثر از یک گروه نخبه کوچک به نام "الیت سیاسی" است که در خلال سه دهه توانست مقامات مهمی در ادارات دولتی به خود اختصاص دهد. این الیت را می توان به دو بخش عمده تقسیم کرد : الیت فکری و الیت عملی . منظور از بخش نخست "هرتزل" و جمع طرفدار او باشند . کسانی که برای اولین بار جرقه های جنبش صهیونیستی را در جهان پدید آوردند . هرتزل ، به قول "استفان زویگ" این "پادشاه یهودیان" ، هویت یهودی را در عرصه سیاسی طرح کرد و جریانی را دامن زد که به ایجاد دولت اسرائیل منتهی گردید.
با این حال باید با "یوسی مل من" همراه بود آنجا که تمام این وظیفه خطیر را بر دوش "هرتزل" بار نکرده ، از کسان دیگری همچون "بن گورین" به عنوان معماران اولیه اسرائیل یاد می کند:
در حالی که باید هرتزل را تصویر پرداز و پیامبر صهیونیسم سیاسی و اسرائیل دانست ، ولیکن بن گورین موسس آن بود...
در حقیقت "مل من" با این بیان سمبلیک از سطح الیت فکری گذر کرد و به پیشگامان  تاسیس اسرائیل مشتمل بر "شارت" ، "اشکول" و مهمتر از همه "بن گورین" اشاره می کند که در تاریخ لقب "پدران موسس دولت اسرائیل"را به خود اختصاص داده اند .اعضای این الیت از تجربه سیاسی قابل توجهی برخوردار می باشند و عموما سن بالایی هم دارند . به زعم "برناردیچ" در "اسرائیل سرزمین سنت و منازعه" با پژوهش در پیشینه این گروه مشخص می شود که ایشان دارای سوابقی نسبتا یکسان – به جز در موارد ایدئولوژیک – هستند و جمع کثیری از آنها ریشه و اصالت خود را بویژه در خلال دو دهه اول از استقلال اسرائیل ، به دومین نسل از مهاجرین (14-1904) می رساندند . پیرامون نسلهای مختلف مهاجرتی متعاقبا به طور مبسوط تری سخن خواهیم گفت . لیکن آنچه در اینجا بیانش ضروری می کند ، اینست که قدرت این نسل از مهاجران از منابع مشخصی ناشی می شده که مهمترین آنها دارا بودن زمام مناصب دولتی می باشد و به همین خاطر است که اهداف و گرایشهای رسمی در این زمان به شدت از تمایلات شخصی تاثیر می پذیرد.
در ارتباط با جایگاه "الیت سیاسی" در جامعه فعلی اسرائیل ، بیش از هر چیزی بحث بر روی همین طیف دوم می باشد ، چرا که اندیشه هرتزل در ورای مسایل سیاسی جامعه اسرائیل قرار داشته و لذا همچنان بر افکار و آلام یهودیان موثر می باشد . اما نخبگان علمی اگر چه در طی دو دهه اول از استقلال اسرائیل در مرکز همه تحولات این جامعه قرار گرفته اند ولیکن با رسیدن به اواخر دهه 1960 مشاهده می شود که قدرت ایشان رو به افول می گذارد .
قوت یافتن دولت اسرائیل ، منظم شدن امور این جامعه و ورود گروهها و احزاب متعدد دیگری به حوزه مسایل اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی ، در کنار فرآیند کاهش تعداد این نخبگان بر اثر فوت اعضای آن ، منجر به زوال قدرت نخبگان عملی و کم رنگ شدن با دولت در اذهان مردم می گردد .
البته این به معنای از بین رفتن تمام عیار این گروه نمی باشد ، بلکه برعکس ، به اقتضاء شرایط زمانی و مکانی آنها تغییر شکل و سازماندهی می دهند و متعاقبا در قالب طبقه حاکمه در جامعه اسرائیل ایفای نقش می نمایند.
مطلب آخر انکه الیت اساسا از حیث ماهوی و پیشینه تاریخی ، پدیده ای غیر نظامی می باشد ، بدین معنی که ارتش و نیروهای نظامی علیرغم نقش بسیار مهم شان در ساختار جامعه اسرائیل ، به هیچ وجه به عنوان بخشی از آن مطرح نبوده اند.