نقشه راه دولت اوباما برای خاورمیانه (خانه شیطان)

در حال حاضر دو گرایش عمده بر رویکردهای سیاسی امریکا سایه افکنده است. یکی بر روش واقع گرای مبتنی بر تعامل با شرایط حاضر و همراهی بر اساس نظریه تصمیم سازی بنا شده و دیگری بر روش آرمان گرای مبتنی بر طراحی نمونه های مطلوب و تحمیل آن بر اوضاع عالم واقع متکی است.
ایراد این دو رویکرد در این است که به انتظار شرایط نشستن و تعامل با آن در روش واقع گرا ، تا زمانی که عالم واقع همان متغیر مستقل باشد ؛ به معنی عدم پایبندی به اجرای طرح های وضع شده، است و درباره روش دوم هم باید گفت که عالم واقع در موارد بسیاری قابلیت تطبیق طرح های از پیش آماده شده و نمونه های آرمانی – تخیلی را ندارد .

* تازه های اندیشه سیاسی آرمان گرای امریکایی چیست ؟
مراکز تحقیقات سیاسی و راهبردی امریکا برای طرح خاورمیانه بزرگ برنامه ریزی کردند تا در این تلاش اندیشه آرمانی را به واقعیتی حقیقی بدل سازند و دولت بوش نیز عملیات اجرایی آن را به دست گرفت و بودجه ها، برنامه ها و نخبه های مورد نیاز را به صف کرد و به ایجاد همپیمانی های منطقه ای و بین المللی پرداخت که خالص ترین دوستانش را در آن جمع آورد. بوش جنگ هایی براه انداخت و طرح های سری بسیار را به جریان انداخت ولی با این وجود طرح خاورمیانه بزرگ ناکام ماند.
به رغم آنکه دولت جمهوریخواه بوش جای خود در کاخ سفید را به دولت دموکرات باراک اوباما  داد اما با این وجود برخی می کوشند امور جدید را به سمت تکیه بر روش آرمان گرا و اجرای طرح های آرمانگرایانه بیشتر و تلاش برای تحمیل آن بر واقعیت خاورمیانه سوق دهند.
مطلب تازه اندیشه سیاسی آرمانگرای امریکایی در دوره بوش، الگوی جنگ بر ضد تروریسم  و تلاش برای مدیریت و مهار اشتباهات آن در منطقه خاورمیانه بوده است که بر اساس ویژگی هایی که طرحهای "مهندسی سیاسی " انجام شده از سوی مراکز پژوهشی گروه محافظه کاران جدید و لابی اسرائیلی -مرکز سیاست خاورنزدیک و مرکز امریکن اینتر پرایز(تلاش امریکایی) و مرکز هدسن و مرکز طرح قرن امریکایی نوین-  مشخص کرده، به بنای طرح خاورمیانه جدید می انجامد .
هرچند تازه های دولت دموکرات اوباما که در برابر خاورمیانه قد علم کرده به جز برخی خطوط ترسیمی اصلی و گام های کلی آن ، بشکل کاملی مشخص نشده است اما به تدریج در حال رونمایی است.نشانه های زیر همان نقشه راه دولت اوباما در برابر خاورمیانه است که خطوط کلی سیاست آسنده وی را مشخص می کند :
• تعیین جوزف بایدن در منصب معاون رئیس جمهوری
• تعیین هیلاری کلینتون در منصب وزیر خارجه امریکا
• تعیین رابرت گیتس در منصب وزیر دفاع امریکا
• تعیین اریک اچ هولدار در منصب دادستان کل امریکا
• تعیین تیموتی گیزنر در منصب وزیر خزانه داری امریکا
• تعیین جانت ناپولیتانو در منصب وزیر امنیت داخلی امریکا
• تعیین ژنرال جیمز جونز در منصب مشاور امنیت ملی امریکا
نگاهی کنکاش گرانه به پس زمینه های فکری این مجموعه و رویکردهای آنان در برابر پرونده های خاورمیانه به موارد زیر اشاره دارد :
• رویکردهای این گروه در سرکوب رویکردهای دولت بوش در برابر ضرورت ساخت طرح خاورمیانه بزرگ متفق است .
• این مجموعه در موضوع چگونگی بنای طرح خاورمیانه و کاربرد سلاح با گروه دولت بوش متفاوت است چراکه بر کاربرد سیاست به عنوان ابزاری کارگرتر در تاسیس این طرح تاکید دارد .

* آخرین اخبار فاش شده از امریکا بیانگر چیست ؟
برنامه های خاورمیانه که با تلاش مراکز تحقیقات سیاسی و راهبردی امریکا و در ارتباط با لابی صهیونیستی انجام می شود و همین مراکز شروع به انتشار پژوهش ها و مقالات و برگزاری همایش ها و کارگاه های آن کرده اند می کوشد از طریق آن ضمن میدانداری در زمینه جستار و کارشناسی ،توصیه های جدید مربوط به مسائل زیر را به دست دهد :
• وارد کردن انتقاداتی به روش کار دولت بوش در مقید بودن به فعال سازی برنامه های طرح انتشار دموکراسی در خاورمیانه بشکل صحیح .
• تلاش برای بازتولید طرح انتشار دموکراسی اعلام شده از سوی جمهوریخواهان ، در نسخه ای جدید که شامل پایبندی به ملاحظات مربوط به مکتب سیاست خارجی ویژه دموکراتهاست .
• تلاش برای وضع الگوهایی شامل راهبردها ،اهداف ،مقاصد،ابزارها و راهکارها .

مهمترین مطالبی که سایت های مراکز پژوهشی منتشر کرده اند را می توان از این مراکز زیر دریافت کرد :
• سایت مخصوص مرکز سیاست خاورنزدیک واشنگتن
• سایت مخصوص شورای روابط خارجی امریکا
• سایت مخصوص موسسه امریکایی بروکینگز
• سایت مخصوص مرکز صلح امریکا
• سایت مخصوص مرکز هدسن
• سایت مخصوص موسسه دفاع از دموکراسی
تمام این مراکز امریکایی روابط بسیار زیادی با لابی صهیونیستی چه در حزب دموکرات و چه جمهوریخواه دارند و رئیس جمهور منتخب نیز در انتخاب های خود به بسیاری از عناصر مرتبط با این مراکز اعتماد نموده و از این رو گزارش های این مراکز نقشی اساسی و تعیین کننده در هدایت عملیات تصمیم گیری در داخل کاخ سفید و دولت جدید دارد .

* برجسته ترین نظریه ها :جنبش کفایه مصر به عنوان الگویی مطرح برای عمومیت بخشی در کل منطقه:

در عملیاتی پیشی دستانه  گروهی از کارشناسان امریکایی بر یک پژوهش تحقیقاتی مفصل درباره جنبش مصری "کفایه" به عنوان الگویی نمونه که بایستی بر آن تکیه کرده و به شکلی فراگیر در خاورمیانه به کارش گرفت، استناد کرده و آنرا در حیطه میزان کارامدی آن در تحقق اصلاح و تحول سیاسی مطلوب امریکا در خاورمیانه، تحقیقی قابل اعتماد دانستند.
این تحقیق که برای پنتاگون تهیه شده بود و گروهی از کارشناسان امریکایی(شیرل بینارد ،دال اشتال،ادوارد اوکونیل،ادورا لیگرانت) و عربی (نادیه عویدات و ولید کلدانی)در آن مشارکت داشتند و در آن به پیدایش جنبش مصری کفایه و تشخیص ریشه های تاریخی آن که مقدمه ضروری شکل گیری آن بود پرداخته و در ادامه به مسائل زیر می پردازد :
• عوامل قوت :عوامل و انگیزه هایی که در صعود جنبش کفایه به سطح رویدادها و وقایع سیاسی مصر موثر بود
• عوامل ضعف : موانع و عواملی که در ناکامی های جنبش کفایه موثر بوده و باعث سستی و سقوط آن به قعر پلکان قدرت شد .

پس از این موارد ،مقاله به نکات مهم زیر می پردازد :
• طبیعت درک امریکا از الگوی جنبش کفایه مصر
• توصیه هایی که باید در جهت تقویت توان دولت امریکا در باز تولید نمونه های بیشتری از جنبش کفایه و نیز حمایت از این نمونه ها در جهت استمرار بقای آنها، بدان عمل می شد .
• نتیجه گیری اصلی در جهت تحمیل کردن مسوولیت شکست جنبش کفایه به دولت بوش و بی توجهی به آن.

* اندیشه سیاسی آرمان گرای امریکایی :معضل ساخت الگوهای راهبردی
پیشاپیش سخن گفتن از طرح بازتولید الگوی جنبش مصری کفایه و عمومیت بخشیدن آن در خاورمیانه ضرورتا ما را به معضل الگوهای راهبردی _ هرچه باشد :نظامی – امنیتی – سیاسی – اقتصادی_ و تلاش برای فعال سازی آن در صحنه واقعیت میدانی می کشاند که مهمترین این معضل ها یا ایرادها به این شرح است :
• معضل ورودی ها : آماده سازی الگوهای راهبردی ضرورتا نیازمند بسیاری از مدخل هاست که مهمترین آنها معلومات مربوط به داده های اطلاعاتی وضعیت میدانی حاضر و نیز میزان سازگاری این وضعیت با الگوست .
• مشکل خروجی ها: بر اساس فرضیه های علم برنامه ریزی، خروجی ها چه کمی و چه کیفی از طریق ورودی ها و بررسی و تنظیم انها انجام می شود و ضرورت دارد که هر عملیاتی تحت ملاحظات مربوط به اصل حتمیت علمی قرار گیرد .
در سایه سازگاری بین ورودی ها و خروجی ها می  توان غمنامه اندیشه سیاسی آرمان گرای امریکایی را که کارشناسان آن همچنان به شدت بیشترین اصرار را بر بکارگیری برنامه ریزی علمی و ابزارهای تکنولوژیک دارند، به دلیل تکیه و اعتماد انها به بازتولید فرضیه های لیکودی قائم بر اساس اساطیر تورات و محتوای کتابهای تلمودی سری، درک نمود .
برای وارد نشدن به جوانب تجریدی محض می توان این مساله را با تشریح بروی نمونه یعنی جنبش کفایه توضیح داد تا در نهایت به این درک برسیم که عمومیت بخشی این الگو نه تنها به شکست طرح امریکایی اسرائیلی می انجامد بلکه طبق علم منطق صوری یا ریاضی به عین شکست خواهند انجامید :
• از جهت خاص بودن : پیدایش این جنبش (کفایه)شکل خاصی داشته و انحصارا به علت تاثیرات سرایت انتفاضه فلسطینی به افکار عمومی مصر تشکیل شد و به عبارت دیگر انتفاضه فلسطین آتشی بود که جنبش کفایه مصر لهیب و دود آن بود.
• از جهت سرایت و انتقال : چهار کشور مصر ،سوریه ،لبنان و اردن در اطراف فلسطین هستند که انتفاضه فلسطین با درجه کمتری نسبت به اردن (در جامه مخالف اسلامی) به مصر (در جامه جنبش کفایه) منتقل شد ولی سوریه و لبنان شاهد سرایت انتفاضه نبودند.
• از جهت تفاوت انتقال: قاهره و امان هر دو با توافق های صلح و روابطی دیپلماتیکی که با اسرائیل دارند باعث شده است بشکل طبیعی مردم این دو کشور بر ضد رژیم غاصبی که حکومت شان با آن صلح کرده شورش کنند اما سوریه و لبنان تا زمانی که صلح با اسرائیل را نپذیرفته اند طبیعی است که با انتقال انتفاضه به داخل مواجه نشوند.

بنا بر آنچه گذشته می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• جنبش کفایه مصر با انتقال انتفاضه فلسطین که خود با رویکردهای متخاصمانه اسرائیل با حمایتهای مالی نظامی امنیتی و دیپلماتیک امریکا ادامه یافت، شکل گرفت و بنابراین پیگیری تحلیل و پیدایش جنبش کفایه ما را تنها به این نتیجه می رساند که این جنبش نتیجه "تغذیه معکوس" سیاسیت خاورمیانه ای امریکاست که همچنان صفت جانبداری و عدم توازن در برابر مسائل منطقه را با خود دارد .
• پایگاه اجتماعی مردمی که جنبش کفایه را در سایه حمایت خود گرفت به هیچ وجه یاری گر برنامه های جنایتکارانه سیاسی امریکایی- اسرائیلی در خاورمیانه نبود بلکه پایگاه اجتماعی معارض رویکردهای حسنی مبارک در ارتباط با سیاست خارجی امریکا و محافظه کاران جدید و همکاری کامل او با برنامه های تل آویو بود .

* ژنوم جنبش مصری کفایت و طرح "نسخه برداری" امریکایی:
روشن است که کارشناسان لابی صهیونیستی همچنان سرگرم تهیه پژوهش ها و طرح های مربوط به تلاش برای فتنه انگیزی و آتش افروزی و فعال سازی جنبش های اعتراض مدنی در کشورهای عربی و خاورمیانه ای هستند. حتی ترکیه نیز تا زمانی که حزب عدالت و توسعه حاکم است ، از این قاعده مستثنی نیست .بر این اساس و با توجه به خبرگی پیگیری کارکرد مرکز تحقیقات وابسته به لابی صهیونیست ها می توان موارد زیر را انتظار داشت :
• حرکت دادن به سمت اختصاص هر چه بیشتر بودجه حمایت از موسسه موسوم به "خانه آزادی" امریکا که خود مردم امریکا آنرا " خانه شیطان " می نامند.
• موسسه خانه آزادی یا خانه شیطان برخی بودجه ها و حمایت مالی را بین مراکز تحقیقاتی امریکا متخصص در تهییه طرحهای انقلاب های رنگین و راهکارهای آن تقسیم می کند که از جمله آنها این مراکز می باشند :
_  موسسه دفاع از دموکراسی که در زمان تاسیس سازمان یهودی کوچکی بود و به جهت بهبود بخشی به چهره اسرائیل در جامعه جهانی بعد از انتفاضه تشکیل شد ولی درست چند روز بعد از حوادث 11 سپتامبر یهودیان امریکایی عضو آن نامش را به موسسه دفاع از دموکراسی !! بدل کردند و از برجسته ترین کارشناسان آن می توان به اسامی زیر اشاره کرد: "پاولا دوبریانسکی که نام "انقلاب سدر" را بر حوادث لبنان بعد از ترور حریری نهاد، و نیز ولید فارس لبنانی کارشناس حقوق بین المللی که گفته می شود به دست خود متن قطعنامه 1559 را نوشته وآن را به جان بولتون نماینده وقت امریکا در سازمان ملل تحویل داد که بعدا به برنامه ای برای شورای امنیت بدل شد .
_ مرکز امریکن اینتر پرایز (تلاش امریکایی): مرکزی است که می توان گفت به گونه ای "آشپزخانه" تصمیمات امریکایی مربوط به عراق و ایران می باشد.
_ مرکز سیاست خاورمیانه ای امریکا: مرکزی است متخصص در زمینه درگیری عربی- اسرائیلی و جهت مدیریت بحران فلسطین و لبنان و تقویت نفوذ اسرائیل و دو نظام مصر و اردن و تشکیلات خودگردان و هدایت فرایند صلح بر اساس دیدگاه اسرائیلی .

علاوه بر این شوراهای امریکایی بسیاری نیز فعال هستند همچون باشگاه خاورمیانه که یک یهودی امریکایی به نام دانیال بایبس بر ان نظارت دارد و شوراهای امریکایی – ایرانی که عناصری از نو محافظه کاران و لابی اسرائیل در کنار معارضان ضد حکومت ایران و نیز شورای امریکایی لبنانی که زیاد عبدالنور تحت نظر یهودی امریکایی الیوت آبراهام که خود در مدت ریاست بوش معاون مشاور امنیت ملی امریکا بود،بر آن نظارت دارد .
انتظار می رود که این مراکز تلاش ها و فعالیت های زیر را اجرا نماید :
• فعال سازی کانال های ارتباط با نیروهای معارض در کشورهای خاورمیانه ای ضد اسرائیل و به عنوان مثال استفاده از برخی ادارات در بیروت و قاهره و امان در پیشبرد اینگونه اعمال.
• حمایت مالی، رسانه ای و آموزشی برای تعداد بیشتری از فعالان و معارضان در کشورهای مخالف طرح اسرائیلی .
• ارائه کمک های مالی، فنی و آموزشی به موسسه های رسانه ای و تربیتی و مراکز پژوهشی خاورمیانه که رویکردهای طرح اسرائیلی را پیگیری می کنند .
افزون بر این انتظار می رود که کنگره و دولت امریکا نیز در جهت تلاش برای پیشبرد مذاکرات سازمان ملل و هیئت های جامعه جهانی و سازمان های بین المللی غیر حکومتی ،در مسیر فعال کردن پرونده های مربوط به حقوق اقلیت ها، آزادی ها، حقوق بشر و سوء استفاده از آن بر اساس معیارهای دوگانه ای که اسرائیل و هم پیمانان آنرا قربانی جلوه می دهد و حق طلبان و فلسطینیانی که در پی اعاده حقوق خود هستند را جنایتکار نشان می دهد، تحت فشار قرار گیرند و متاسفانه اینگونه ممکن است که چرخ های سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه بچرخد و همین روندها در برابر مردم منطقه تکرار شود. از بد روزگار خاورمیانه هنوز کسانی را در خود دارد که ادعاهای امریکا را باور دارند و تایید می کنند!!!

* گروه تحقیق و پژوهش خبرگزاری قدس